Cumhuriyet Gazetesi Ekonomi sayfası köşe yazarı olan Ceren Kumbasar bugünkü yazısında gayrimenkul sektöründeki yatırım formüllerini anlattı.
Yatırım matematiksel bir kavramdır. Yatırımın belirli bağımsız değişkenleri vardır, öngörülemeyen etkenleri vardır elbet ama esas olarak gayrimenkul sektöründe yatırım bir formül üzerinden değerlendirilir. Kira çarpanı, bölgenin amortisman süresi gibi net veya kısmen belirli rakamlar üzerinden o yatırımın değeri/ederi hesaplanır. Ancak ne tuhaf ki Türkiye’de konut yatırımı denilince önce matematiksel veriler, hesaplar değil ihtiyaçlar belirlenir. Bir zamanların ünlü reklamında olduğu gibi, bir kalem, bir pergel, bir de çikolata alacağım bakkal amca. Bir kışlık, bir araba, bir de yazlık alacağım bankacı abla.
Yazlık ev
İhtiyaçlarımızı belirlerken, liste başında üç kalem dikkat çekiyor; oturacağımız ev, araba ve yazlık. Oturacağımız ev ve arabanın özellikle büyükşehirlerde yaşayanlar için gerçek bir ihtiyaç olduğu aşikâr. Bu durumun tek istisnası sağlam bir finans bilgisine sahip olanlar. Zira onlar için ev ve arabaya bile sahip olunmayıp, kiralanarak daha kârlı olunabileceği bilgisini de eklemek lazım. Ancak bu çok büyük bir istisna. Bu ihtiyaç listesinin son sırasındaki yazlık ev ise, yatırım listesinde yer almaması gereken bambaşka bir kalem.
Yazlık ev, bir konfor tercihidir. Sadece dönemsel olarak kullanılmak üzere alınana bir konutun iyi bir yatırım olabilmesi için çok ucuz bir fiyata alınması ve büyük bir kitle tarafından tercih sebebi olması gerekir. Bu iki verinin aynı anda karşılandığı yazlık ev projesi sayısı ise bir elin parmaklarını geçmez. Ancak yatırım derken anladığınız şey, sosyal hayatınıza yatırım ise işte o noktada size verebileceğim en önemli tavsiye şu olur; hiç vakit kaybetmeyin! Ya şimdi ya asla. Güneşin kendisini kar dolayısıyla göstermesi bile yaz mevsimini hatırlamamıza yetiyor. Bu duygularımızın genellikle en çok depreştiği zamanlar ise bahar ayları. Bu aylar aynı zamanda insan psikolojisini iyi bilen reklamcılar için kampanya, müteahhitler için de fiyat artışı zamanları.
Mart gelmeden
Mart, sektörün en parlak ayı olarak değerlendirilen mayıs ayına hazırlık yapmak için ödeme planlarının ve fiyat listelerinin yenilendiği bir aydır. Özellikle yazlık projeler için inşaat yasaklarına da yaklaşılan bir dönem olduğu için ayrıca değerlidir. Dolayısıyla eğer bir yazlık ev alacaksanız içinde bulunduğumuz zamanlar en kıymetli zamanlar. Dört mevsim kullanılmayacak bir mülkün çok iyi bir fiyat yakalanmadığı sürece satın alınmasını mantıklı bulmuyorum. Ancak son yıllarda özellikle yabancıların günlük ev kiralama oranları ivmeli bir şekilde yükseliyor. Dolayısıyla eğer mutlaka yazlık ev satın almak istiyorsanız, evinizi seçerken evin 4 mevsim kullanılmasını da göz önüne alarak bir seçim yapmanızda fayda var.
Ceren KUMBASAR/Cumhuriyet