Varol Tezmen 30 Mart’ta gerçekleştirilen Emlakkulisi.com sektör buluşması toplantısında, gayrimenkul sektöründe gelirlerin artmadığını ama fiyatların sürekli arttığını ifade etti. İşte Tezmen’in o konuşması…
Ben esasında biliyorsunuz 2015’te emekli oldum. İlk emekliliğimi 2010 senesinde gerçekten 2015’te Tebernüş’le hiç unutmam Cityscape Dubai’den manşet atmıştı; “Varol Tezmen emekliye ayrıldı” diye.Çünkü o gün söylemiştim Tebernüş’e. Biraz dinleneyim dedim. Tabi yaklaşık 40 seneye yaklaşan bir çalışma yaşantısı var. Bunun 12-13 senesi gayrimenkul sektöründe geçti. Tabi biraz da yolu gençlere de açmak lazım, arkadan gelenlere de yol vermek lazım diye düşündüm. Biraz da dinleneyim diye ama sektör beni yine rahat bırakmadı. Önce 3S Kale’nin danışmanlığıyla başladım, ardından Avrupa Konutları’na da yine danışmanlık veriyorum. Haftanın iki günü 3S Kale’ye, 3 günü de Avrupa Konutları’ndayım.
Şimdi tabii ben özellikle diğer arkadaşların konuşması bekledim. Fikirlerini merak ettim ama sonuçta olay biraz da frene basmaktan geçiyor gibi geldi. Çünkü Halkalı’da ilk Avrupa Konutları başladığında Atakent 1’de 1.500 liradan başlamış, şuan da Tema’da ve Atakent 4’te 6 bin liralara geldi. rakamlar. Bir bakıyorsunuz gelir o kadar artmıyor. Maaşlı çalışanların geliri o kadar artmıyor.
Son 2 senedir şahit olduğum reel sektör büyümüyor. Yani ticaret yapanlar ve üretim yapanların gelirleri artmıyor, ama fiyatlar sürekli artıyor. Bunun bir noktada tıkanacağını düşünüyorum ben. Son geldiğimiz nokta da bunu gösteriyor hepimize. Biraz her ne kadar bazı arkadaşlarımız işsiz kalacak ama müteahhitlerin frene basması gerektiğini düşünüyorum.
Arsa fiyatlarından bahsedildi. Yine böyle hasılat paylaşımı yaptığımız arsa sahiplerinden birine kampanya yapalım dedik projenin bir tanesinde tanesinde; “Ben bu arsayı bilmem kaç milyon dolara aldım, şu anda bunu satsam bu kadar para kazanacaktım, yüzde 15’lik katkıyı nasıl sağlayacağız” mantığında. Arsa sahipleri bu mantıkta devam ettikleri sürece, bu düzenin devam etmesi mümkün değil.
Metrekaresi İstanbul’da 5 bin lira ile 10 bin lira altında ev kalmadı. Gelirler artmıyor ama fiyatlar sürekli artıyor. Kampanyalarla bu işe çözüm bulunmaya çalışıyor. Mesela son kampanyada GYODER üyeleri Emlak Konut kampanyasına 60 ay 0 faizle, aşağı yukarı kredi bedelinden yüzde 25 maliyetli, daire bedeli üzerinden yüzde 18-19, bunun 6-7 puanına Emlak Konut katılıyor, yaklaşık 11 puanını şirketler üstleniyor. Şirketler de bunun bir kısmını en azından zamla karşılıyor. GYODER projelerinde bu yok. Bu sefer yüzde 15-20 ‘lere yakın zamlar yapıldı. Fiyatlar zaten arsa maliyetlerinden, inşaat maliyetlerinden dolayı şişik. Bir de kampanyadan dolayı da şişiriliyor.
Öteki taraftan yabancıya satışa baktığımızda; biliyorsunuz bir çok şeyde yerli müşterinin üzerinde yüzde 10 fiyat konuluyor. 36 ay vadeli satacağım diye bir de yüzde 810 finansman maliyeti konuluyor. Dolayısıyla fiyatlar yüzde 20-30 şişiyor. Bu sistemde çok uzun vade işin devam edeceğini düşünmüyorum ben. Uzun vadede her zaman kazandırıyor ama kısa vadede bu düzenin kazandıracağını düşünmüyorum. Hem arsa sahiplerinin biraz terbiye edilmesi açısından, hem stokların azaltılması açısından ben frene basılması açısından yanayım. Yani müteahhitlerin frene basması gerektiğini düşünüyorum