TÜİK verilerine göre Türkiye’de hane halkı gelirinin yaklaşık %25’i konut edinme ya da kira masrafları için harcanıyor.
EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Özdil Şahin, piyasadaki konut projelerine bakıldığında, birbirinden farklı faiz oranları ve vade süreleriyle sunulan ödeme seçenekleri arasından bütçeye en uygununu seçerek ev sahibi olmanın mümkün olduğunu kaydediyor. Diğer bir alternatifin ikinci el konut sahipliği olduğunu ifade eden Şahin, ancak her iki alternatifte de “mevcut ödeme seçenekleri arasından en mantıklısı ve uygununun hangisi olduğu” sorusunun önem taşıdığını belirtiyor.
Gelirin dörtte biri konut almak için ayrılabilir
Türkiye’de hane halkı gelirinin yaklaşık %25’ini konut için harcıyor. Bu veri doğrultusunda Şahin, hane gelirinin maksimum dörtte birinin konut edinme ya da kira masraflarına harcanabileceğinin göz önüne alınması gerektiğini vurguluyor.
Ev sahibi olmak isteyenlerin faiz oranları ve vadelere dikkat etmeleri gerektiğini belirten Şahin, kıyaslamalı örnekler vererek şunları söylüyor: “Diyelim toplam satış bedeli 500.000 TL olan bir ev sahibi olmak istiyoruz. Bu fiyata ikinci el bir daire sahibi olmak istersek ve 240 ay vade süresini göze alıyorsak, banka faiz oranları aylık %1,14-1,19 arasında seyrediyor. Emlak GYO projelerinde sunulan kampanyalarda 240 vadeli banka faiz oranları %0,79 olarak sunuluyor. Aynı evi ABD’de satın almayı düşünseydik, vade süresine göre (15-30 yıl) aylık 0,25-0,35’ler seviyesinde faiz ödemesi söz konusu olacaktı. 500.000 TL tutarındaki bir daire satın alabilmek için 100.000 TL nakit paramızın bulunduğunu ve 400.000 TL tutarında banka kredisi kullandığımızı varsayalım. Bu durumda mevcut piyasa faiz oranlarına göre aylık hane halkı gelirimiz minimum 19.500 TL olabilirdi ve aylık 4.881 TL banka kredisi ödemeyi göze alıyor olmalıydık. 240 vadeli seçenekte aylık ödenen bu rakamın yaklaşık %66’sı banka faizi olarak ödeniyor. Bu rakam faiz ödemesi açısından oldukça yüksek olmakla birlikte, aylık ödeme miktarı açısından 120 ay vadeli ödeme seçeneklerine göre bir miktar daha avantajlı görünüyor.”
Dünyada aylık faiz %0,40 ve altında
Şahin, 240 ay vadeli 400.000 TL tutarındaki bir kredi için aylık faiz oranlarının %0,40 ve altında seyretmesi durumunda, aylık ödeme tutarı ve toplam faiz ödemesinin daha rasyonel bir seviyede seyredeceğini ileri sürüyor. Bu konuda gelişmiş ülkelerden örnekler veren Şahin, ABD ve Batı Avrupa ülkelerinde konut kredisi faiz oranlarının aylık %0,40’ların altında seyrettiğinin altını çiziyor.
Şahin, aynı fiyata ikinci el daire sahibi olmak istenirse ve bu kez 120 ay (10 yıl) vade göze alınıyorsa banka faiz oranlarının aylık %0,90’lar seviyesinde seyrettiğine dikkat çekiyor. Emlak GYO kampanyasının 120 ay vadeli banka faiz oranları %0,45 olarak sunulduğunu belirten Şahin, 120 ay vadeli ödeme seçenekleriyle kıyaslandığında Emlak GYO kampanyasındaki aylık %0,45 faiz oranının oldukça cazip bir ödeme planı olduğunu kaydediyor.
Emlak GYO kampanyasının önemli avantajlar sunulduğunu dile getiren Şahin şunları söylüyor: “Emlak GYO kampanyasında ayrıca 60 ay vadeli, sıfır faizli ödeme seçenekleri de sunuluyor. Örneğin 500.000 TL’lik daireyi bu ödeme planına göre satın almayı düşündüğümüzde ve bu rakamın %20’sini peşin ödeyip kalanını 60 ay sıfır faiz ile ödemeyi düşünürsek, bu kez aylık ödeme miktarı 6.667 TL oluyor. Fakat banka faizi ödemekten kurtuluyoruz. Aylık ödeme olarak yüksek, fakat toplam ödeme miktarı olarak diğer seçeneklere göre avantajlı olduğu söylenebilir. Ayrıca bir daire satın alındığında dairenin fiyatına ilave olarak daire bedelinin %2’si oranındaki tapu alım harcını ve takribi 1.000-1.500 TL arasındaki konut kredisi dosya ücretini ve emlakçı vasıtasıyla satın alma yapıyorsak emlakçı komisyon ücretini de ilave olarak bütçeye eklemek gerekiyor. Sonuç olarak bakıldığında, piyasadaki mevcut faiz oranlarının ağırlıklı olarak orta-üst ve üst gelir grubunun konut edinebilmesi için gerekli koşulları sunabildiğini görüyoruz.”
Şahin, son dönemde sınırlı sürede ve sınırlı sayıda proje için geçerli olan Emlak GYO kampanyasının 120 ay vade ve %0,45 aylık faiz oranıyla ödeme kolaylığı sağlanmasının oldukça olumlu bir gelişme olduğunu belirtiyor. Söz konusu ödeme seçeneklerinin tüm sisteme yaygınlaştırılmasının daha fazla sayıda kişinin konut sahibi olabilmesi anlamına geldiğini kaydeden Şahin, şu uyarıda bulunuyor: “Faiz oranları ev sahibi olmak isteyenler açısından arzu edilen seviyeye düşene kadar, mevcut ödeme seçenekleri arasından hangisini seçebileceğimiz aylık gelirimiz, risk algımız ve ihtiyaçlarımıza paralel olmalı.”