Türkiye’de en çok rağbet edilen yatırım araçlarının başında döviz, altın ve konut geliyor. Geçen yıl Borsa İstanbul (BIST) yatırımcısına kaybettirirken, rakamlar; en çok kazandıranın dolar, ikinci sırada gelenin de konut olduğunu gösteriyor.
Aslının “Dünyada iman, ahirette mekan” olduğu belirtilen ancak toplumun diline ‘Dünyada mekan, ahirette iman’ şeklinde pelesenk olan önemli bir sözümüz var. Bundan yola çıkıp, bir de ‘olsun da minicik olsun’ anlamına gelen ‘Nohut oda, bakla sofa’ sözünü göz önüne alırsak, insanların önceliğinin ‘başını sokacak bir ev alma’ olduğu bir gerçek.Bunda da haksız olmadığını, hemen her yıl yayımlanan rakamlar ortaya çıkarıyor.
Sadece geçen yılı ele alırsak, belli başlı yatırım araçları içinde en çok getiriyi ABD Doları’nın sağladığını görüyoruz. İkinci sırada ise konut geliyor. Al-sat olarak bakılması bir yana, kiracılıktan kurtulduysanız aldığınız evin değeri+yılda ödeyeceğiniz kira olarak baktığınızda yatırım kazancınız da farklı oluyor.
Türkiye’de en çok rağbet edilen yatırım araçlarının başında döviz, altın ve konut geliyor. Geçen yıl Borsa İstanbul (BIST) yatırımcısına kaybettirirken, rakamlar; en çok kazandıranın dolar, ikinci sırada gelenin de konut olduğunu gösteriyor. Döviz ve altın için daha düşük meblağ ile yatırım imkanı söz konusu olurken, konutta oldukça yüklü miktar gerekiyor. Son yıllarda da bu eksiklik, bankalardan alınan krediler sayesinde kapatılmaya çalışılıyor.
En büyük artışlar yabancıya satışta
İstikrarlı bir ekonomide inşaat sektöründe planlamanın arz ve talebe göre belirlendiğini vurgulayan analistler konut inşaatlarının nüfus faktörü ve konut talebine göre hesaplandığının altını çiziyor.
ARZ FAZLASI VAR
“Yabancılar da mevduatta, devlet iç borçlanma senetlerinde ve borsada tuttukları paranın bir kısmını konuta aktarıyor” diyen analistler, nüfusa göre hesaplanınca, Türkiye’de konut arz fazlası var. Ancak konut
satışları da artıyor. Geçen yıl 2014’e göre yeni konut satışlarında yüzde 9.9, ikinci el konut satışlarında yüzde 10.5, ayrıca yabancıların aldığı konutlarda da yüzde 20.4 artış olduğu
belirtiliyor.
Parasını konuta yatıran kârlı çıktı
Merkez Bankası verilerine göre 2013 yılı Ekim ayı ile 2014 yılı Ekim ayı arasında geçen zaman diliminde, enflasyonun yüzde 8.96 olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Esfender Korkmaz, buna karşılık konut
fiyatlarının yüzde 14.93 oranında arttığını söyledi.
Korkmaz, “Konut fiyatlarında enflasyondan arındırılmış yıllık reel artış yüzde 5.5 olurken, mevduat faizi eksi 3.57 oldu. Yani parasını konuta yatıranın, mevduata yatırana göre enflasyondan sonra, yüzde 9.07
reel kazancı oldu. 2015 yılı içinde aynı şekilde, yüzde 9.14 reel kazancı oldu” dedi.
Daha da artacak
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriler konut fiyatlarının bundan sonra da artacağı yönünde. TÜİK’in inşaat sektörü güven endeksine göre, fiyat beklenti endeksi 2015 Ocak ayında 108.7 idi.
2016 Ocak ayında yüzde 110.5’e yükseldi.
Konut inşaatlarını iktidar destekliyor
Ekonominin kısa sürede canlanmasından yana olan siyasi iktidarın, faizleri düşük tutarak konut inşaatını teşvik ettiğini belirten ekonomist Prof. Dr. Esfender Korkmaz da şu açıklamalarda bulundu:
“İnşaat sektörüne tüm sektörler girdi veriyor. Ayrıca istihdamı da hızlı artırıyor. İşsizliği azaltıyor. Ne var ki, inşaat bittikten sonra konut yatırımları ölü yatırım haline geliyor. Buna karşılık daha verimli ve
devamlı üretim ve istihdam yaratacak, büyümeye sürekli katkı sağlayacak, fiziki yatırım projelerinin hayata geçmesi daha uzun zaman alıyor. Siyasi iktidar kısa vadede sonuç almak istiyor. Yani bu günü
kurtarmaya baktığı için konut inşaatlarına önem veriyor.”
İstanbul’da yüzde 53’e varan yükseliş yaşandı
İstanbul’un 34 bölgesinde 1242 markalı konut projesi yer alıyor. 2015 yılı İstanbul Markalı Konut Araştırması’nda kent genelinde markalı konut sayısının 500 bine ulaştığı, 2015 yılında birim metrekare satış fiyatlarının bölgesel olarak değiştiği belirtildi. Araştırmada, “2015 yılında, bir önceki yıla göre kıyaslama yapıldığında metrekare bazında yüzde 53′e varan değer artışları oldu. İstanbul’da Alemdağ’da yüzde 53, Beylikdüzü Gürpınar’da yüzde 48, Kemerburgaz’da yüzde 44, Esenyurt’ta yüzde 39, Ataşehir’de yüzde 36′lık artışlar yaşandı” denildi.Fiyat artışlarının da illere göre değiştiği belirtilen araştırmaya göre Adana en büyük 7 şehir arasında yüzde 29.31′le satış fiyatını en çok artıran şehir oldu.
Parası yetmeyenin çaresi: Kredi almak
En uygun kredinin ‘en düşük masraf ve en düşük kerdiyi veren bankayı bulmak ile eşdeğer’ olduğunu belirten bankacılar, kredinin, konutun teminat altına alınması (ipotek) şartıyla verildiğini belirterek şu açıklamaları yaptı:“Kredi tamamıyla ödendiğinde ipotek (rehin) kalkar. Krediyi vermeden önce banka kredi alacak şahıslarda kredibilite şartları arar. Kredi, genelde alınacak konutun yüzde 80’ine kadar kullandırılır. Yani alacağınız konutun yüzde 20’sini peşin öderseniz yüzde 80’ine konut kredisi alabilirsiniz. Banka, konutu teminat altına aldığından genellikle kefil aramaz. Ancak geri ödeme zorluğu olduğunda konuta el koyma hakkını saklı tutar.”
Konut kredisi veren bankaların değişken veya sabit faiz uyguladığını belirten bankacılar, “Türkiye’de konut kredisi faizleri genellikle sabittir. Yani kredinin vadesi boyunca ödenecek taksit tutarı değişmez. Sabit faizli krediler, yüzde 2 erken ödeme cezasına tabidir. Değişken faizli konut kredisi veren bankalar faiz değişkenlik riskini kredi alan kişiye
yansıtırlar, bu sebeple değişken olan konut kredisi faiz oranları daha düşüktür. Değişken faizli konut kredisi erken ödeme cezasına tabi değildir” açıklamasını yaptı.
Kredi için gerekli evraklar
– Kimlik belgenizin fotokopisi ve aslı (ehliyet, nüfus cüzdanı ya da pasaport).
– Gelir durumunuzu gösteren belge (bordro, vergi levhası, kira kontratları vs., serbest meslek çalışanları için vergi levhası).
– Muhtarlık, nüfus müdürlüklerinden ikametgah belgesi (veya adınıza düzenlenmiş fatura).
– Satın alınmak istenen daire, ev gibi mülk için inşaat ruhsatının fotokopisi, kat mülkiyet tapusu, yapı kullanım izin belgesi.
– Banka ekspertiz raporu (üstteki evraklar tamamlandıktan sonra bankalardan kendi ya da anlaşmalı olduğu ekspertizlerden çıkarılır).
Sözcü