Türk iş dünyası, uzun yıllardır abluka altında tutulduğu için büyük bir yıkıntı altında yaşamın sürdüğü Gazze’yi yeniden inşa etmek için harekete geçti. TEPAV ve TOBB heyetleri, İsrail’den de izin alarak geçtikleri Gazze’de temaslarda bulunup hazırladıkları imar planını sundular. İsrail, Filistin ve Gazze yönetimlerinin sıcak baktığı plan gerçekleşirse Türkler 5 milyar dolara şehri yeniden inşaa edecek.
Türkiye Ekonomi Politikaları Vakfı (TEPAV), saldırılar ve abluka nedeniyle zor günler geçiren Gazze’nin yeniden hayata döndürülmesi için kapsamlı bir imar planı hazırladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu öncülüğündeki heyet de planı tüm taraflara anlatmak için hem İsrail, hem de Batı Şeria’da temaslarda bulundu. Heyet, uzun süredir abluka altında tutulan ve geçişlere izin verilmeyen Gazze’ye de geçmeyi başardı ve yapmayı öngördükleri çalışmaları anlattı. Temaslarda, İsrail, Filistin ve Gazze yönetimlerinin projeye sıcak baktığı görüldü. Hisarcıklıoğlu, “Türk iş dünyası olarak biz bu işin altından kalkarız” dedi.
5.4 MİLYAR DOLAR YARDIM
TOBB heyeti, sessiz sedasız İsrail ve Filistin’de bir dizi önemli görüşmeye imza attı. Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığındaki heyette, TEPAV İcra Direktörü Güven Sak ve ekibi de yer aldı. Gündemin bir numaralı maddesi de Gazze’nin yeniden inşası oldu. Uzun yıllardır abluka altında tutulan Gazze, 2014 yılındaki son operasyonun ardından daha da zor koşullara mahkum olmuş durumda. Gazze’nin yeniden imarı için yaklaşık 50 ülke 2014 yılında Kahire’de toplandı ve toplam 5.4 milyar dolar yardım sözü verdi. Ancak şu ana kadar bu kaynağın büyük bir kısmı kullanılamadı.
LİMAN PROJESİ DE VAR
Çalışmaların hızlanmaması ve Gazze’nin 2020 yılında yaşanması mümkün olmayan bir kente dönüşecek olması, TEPAV’ı harekete geçirdi ve bölge için kapsamlı bir çalışma yaptı. ODTÜ’lü akademisyenlerle birlikte hazırlanan proje, Gazze’nin kentsel dönüşümünün hızlı bir şekilde başlatılmasını öngörülüyor. TEPAV İcra Direktörü Güven Sak, “Gazze için 5 milyar doları aşan bir taahhüt var. Bu kaynağın ancak yüzde 20’si kullanıldı. Bir stratejik plan hazırladık. Gazze Limanı da bu kapsamda en önemli projelerden biri olacak. Uluslararası tasarım yarışmaları açmak istiyoruz. Halka ‘Nasıl bir Gazze’de yaşamak istersiniz’ diye soracağız. Türk müteahhitleri bu projenin en önemli ayaklarından biri olacak” dedi. Hisarcıklıoğlu da, ziyareti “Bizim buraya geliş amaçlarımızdan biri Gazze. İnşaat şirketlerimiz dünya çapında işler gerçekleştiriyor. Şu anda dünyada müteahhitlerimiz ikinci sırada. Gazze’de büyük bir yıkıntı altında yaşam sürüyor, ancak bir yandan da ayrılmış bir kaynak var. Türk özel sektörü olarak Afganistan’dan Libya’ya heryerde biz vardık. Niye kendimize güvenmeyelim ve burayı biz yapmayalım?” diyerek anlattı.
Türklere İsrail izni
TÜRK iş dünyasının ziyaret trafiğinde İsrailli yetkililerin yanı sıra, Filistin Ekonomi Bakanı Abeer Odeh ve Filistin Başbakanı Rami Hamdallah’ın da aralarında bulunduğu birçok isimle görüşüldü ve yapılmak istenenler anlatıldı. TOBB heyetinin temaslarında dünyayla bağlantısını koparmış olan Gazze de vardı. Uzun yıllardır abluka altında olan Gazze için Türk iş dünyasının ziyaret talebi kabul edilmişti. İsrail’in verdiği izinle, TOBB heyeti uzun süredir bölgeye giden sayılı heyetlerden biri oldu. Burada da Filistin Bayındırlık Bakanı Mufid Al Hasayne, Hamas yetkilileri ve Gazze Ticaret Odası’yla görüşüldü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da selamlarının iletildiği görüşmelerde, Gazze’nin yeniden imar planı taraflara anlatıldı. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu görüşmelerin bitiminde gelinen noktayı da şu sözlerle anlattı:“Gazze’ye İsrail izni olmadan geçilemiyor. Ama biz geçişi gerçekleştirdik. Bu da Türkiye İsrail arasındaki ilişkilerin yumuşadığının önemli bir göstergesi. Bizim buraya geçişimiz aynı zamanda ambargonun hafiflediğinin de bir göstergesi. Ben 10 yıl sonra tekrar Gazze’ye gelebildim. Tüm tarafların kabul etmesiyle böyle bir proje yürüyebilir. Ancak şu ana kadarki tüm göstergeler olumlu. Dünyanın her yerinde çalışan müteahhitlerimiz, Gazze’de de yaşanabilir kentler inşa edebilir.”
Üzüm tane tane yenir
TOBB heyetinin tek gündemi, Gazze’nin yeniden yapılandırılması değildi. Filistin’de TOBB tarafından kurulacak olan Cenin Sanayi Bölgesi de heyetin gündemindeydi. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Filistin’de bir sanayi bölgesi kurma fikrinin ilk olarak 2005 yılında ortaya çıktığını belirterek, “İlk Ankara Forumu’nda İsrail ve Filistin tarafını bir araya getirmek istedik. Aynı otobüsle otele kadar bile gelmek istemediler. Toplanını öğlene kadar olan bölümünde içlerini boşalttılar. Sonrasında somut projelere geçildi. Dünyada ilk kez bu proje için Filistin ve İsrail Cumhurbaşkanları Amerika dışında bir ülkenin davetini kabul ettiler ve Türkiye’ye geldiler” dedi. Bu bölgede yavaş yavaş iş yapılması gerektiğini söyleyen Hisarcıklıoğlu, “Üzüm tane tane yenir. Acele etmeyeceksin yani. Bizim işimizin başlangıcı 2004 başlangıç 2016 geldiğimiz yıl. Biraz ilerleme kaydedebildik. Bu bölgeyi Almanlara vermişler ama, onlar iş ilermeyince vazgeçmişler. Biz kamulaştırmayı bile TOBB bütçesinden yaptık. 2013 Kasım ayında Cenin’de ilk toplantıyı yaptığımız gün de dedelerimizin Filistin’den çekildiği günmüş, tesadüf 100 yıl sonra o gün biz bu topraklara tekrar geldik. Sabırla her türlü sıkıntıyı aşıyoruz” dedi.
RAKAMLARLA GAZZE
Gazze’nin şu anki nüfusu: 1.8 milyon
Gazze’nin 2020’de beklenen nüfusu: 2.1 milyon
Saldırılardan etkilenen evlerin yapımı için gereken tutar: 780 milyon dolar
Hürriyet