Yurt dışında açılmak veya büyümek isteyen Türk iş adamlarının yatırım kararını en fazla ilgilendikleri ülkeyle Türkiye arasındaki ikili siyasi ve ekonomik ilişkiler etkiliyor. Son 10 yılda Türk şirketlerinin yurtdışında yatırım atağına geçerek 40 milyar dolarlık stok yatırım miktarına ulaşması ve yine son iki yılda yurt dışında 5,2 milyar dolarlık sıfırdan yatırım ve 10 milyar dolarlık birleşme/satın alma işlemi gerçekleştirilmesi, yurt dışında geleceğe yönelik sistematik bir iş stratejisi oluşturulmasının da önünü açtı. Bu doğrultuda Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yurtdışı Yatırıml İş konseyi ve Deloitte Türkiye tarafından, Türk şirketlerine özel olarak hazırlanan Yurtdışı Yatırım Endeksi raporu düzenlenen toplantıyla yayımlandı. Türk şirketlerine yönelik ilk defa geliştirilen bu endeksin, her yıl düzenli olarak güncellenerek yeni veriler sunması planlanıyor.
EN CAZİP ABD VE ÇİN
Yatırımcılar için çekicilik ve güven sıralamasını sunan Yurtdışı Yatırım Endeksi 2016’da ABD 38,6 ile “yüksek gelir sınıfındaki ülkeler”, Çin ise 29,5 ile “orta ve düşük gelir sınıfındaki ülkeler” arasında birinci sırada yer aldı. Türkiye’nin yatırım stoğunda en yüksek paya sahip olan Avrupa ülkeleri ise endekste Türk işadamları için öncelikli yerler arasında tavsiye ediliyor. Bunlar arasında son dönemde Türk şirketlerinin satın aldığı önemli markaların menşei olan gelişmiş Avrupa ülkeleri ise büyük şirketler için fırsat konumunda. Romanya, Polanya, Macaristan gibi AB ülkeler de Türkler için cazip görülüyor.
ORTADOĞU’DAN ASYA-PASİFİK’E KAÇIŞ
Amerika kıtasında yer alan ülkeler ise, Türk şirketlerinin mevcut yatırım stoğunda henüz çok sınırlı bir paya sahip olsalar da, önümüzdeki dönemde hammadde potansiyelleri ile cazip ülkeler olarak ön plana çıkma potansiyeline endekste yer verildi. Ortadoğu’daki siyasi belirsizliğin önümüzdeki dönemde de süreceğine yönelik algının ise Türk yatırımcıları, Asya-Pasifik ve Amerika gibi coğrafyalara iteceği tahmin ediliyor.
SERMAYE KÜRESELLEŞTİ
DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan, toplantıdaki konuşmasında, 113 olan iş konseyi sayılarının 133’e ulaştığını kaydetti. Vardan, Türk firmalarının küresel rekabette iş yapabilme kabiliyetlerini artırma yolunda olduklarını belirterek, son 15 yılda Türkiye dışındaki yatırımların 10 kat arttığını belirtti. Yerli sermayenin yurtdışına çıkarıldığı eleştirilerine ise karşı çıkan Vardan, küreselleşen sermayenin dışarı kaçışı diye bir mantığın ne yerli ne de yabancı adına artık söz konusu olmadığını söyledi.
Türk şirketlerinin iş stratejisi değişti
Deloitte Türkiye Ortağı ve Finansal Danışmanlık Bölümü Başkanı Başak Vardar, yurt dışına yatırımın artık Türk şirketleri için önem arz ettiğini söyledi. Son 2-3 yıldır artan bir şekilde Türk şirketlerinden değişik coğrafyalarda özelleştirme ihalesine girme, kayyum atanmış bir markayı satın alma ve değişik sektörde sıfırdan yatırım fırsatını değerlendirme adına destek talepleri aldıklarını anlatan Vardar, “Türk şirketlerine yurt dışında satın alımlar için hizmet vermeye başladık. Öngörülerimiz bunların artacağı yönünde” dedi.
Geçen yıl 52 sıfırdan yatırım başladı
Yurtdışı Yatırım Endeksi’ne göre; bölgesel ve küresel coğrafyada öne çıkmak isteyen Türk şirketleri, 2015 yılında yurtdışında 2,4 milyar dolarlık 52 sıfırdan yatırıma başladı. Buna ek olarak, yine 2015 yılında Türk şirketleri tarafından yurtdışında 3,5 milyar dolarlık 35 birleşme ve satın alma işlemi (2014; 6,5 milyar dolar ve 41 işlem) gerçekleştirildi. 2014-2015 döneminde 12 satın alma ve birleşme işlemi ile lider olan ABD’yi; Almanya 9, Rusya 5, İtalya, Hırvatistan ve Hollanda 4’er işlemle izledi. Sıfırdan yatırımlarda ise Almanya 32 yatırımla açık ara başı çekti.
DEİK-Deloitte ortak hazırladı
DEİK uzmanları, üyeleri ile Deloitte uzmanlarının ortaklaşa hazırladıkları Yurtdışı Yatırım Endeksi, dünya ülkelerini kalkınmışlık düzeyin, know-how (iş tecrübesi) potansiyeli, iç ve konşu pazar büyüklüğü, iş gücü, lojistik ve üretim maliyetleri, hammde potansiyeli, sahip oldukları mevzuatlarının yanında Türkiye ile muhatap ülkenin ekonomik ve siyasi ilişkileri açısından değerlendiriliyor.
Rusya bu yılki endekste yok
Yurt dışı Yatırım Endeksi’nin açıklandığı toplantıda söz alan DEİK/Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi Başkan Yardımcısı Ender Arslan, Türk iş adamlarının yatırım için ikili ilişkilere öncelik verdiğine dikkat çekerek, bu nedenle bu yılki endeksten Rusya’yı çıkardıklarını belirtti. Arslan, ilişkilerin eskiye dönmesiyle Rusya’nın listeye girebileceğini söyledi.
Yenişafak