TOKİ Başkanı Ergün Turan, Anadolu Yakası’nda sosyal konut için yeni alanlar üretmeye devam ettiklerini belirterek, “Ancak bu sosyal konutların nerede olacağını söylemeyeceğim. Yoksa spekülasyon yapılarak fiyatlar artırılıyor.” dedi.
Turan, Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) tarafından düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, inşaat sektöründe çalışmaların tüm hızıyla sürdüğünü, Gezi Parkı odaklı gelişmelerle başlayan, Türkiye’nin sınırlarında yaşanan sıkıntılarla devam eden tüm olumsuz gelişmelere rağmen hiçbir mega projenin inşasının durdurulmadığını söyledi.
Üçüncü köprü, Yeni Havalimanı, İstanbul Finans Merkezi, Avrasya Tüneli, Gebze-İzmir Otoyolu, liman, hızlı tren, metro ve otoyol gibi büyük ölçekli altyapı proje ve yatırımlarının inşaatlarının hızla devam ettiğini dile getiren Turan, Avrupa ve dünya inşaat sektörünün aksine Türk inşaat sektöründe yavaşlama görülmediğini aktardı.
Turan, “İstanbul Finans Merkezi’ne kamu tarafı olarak nisan ayında başlıyoruz. Kamu olarak 3 bankanın binasını biz yapacağız. Bütün mega projeler dalgalanmalara rağmen devam ediyor. Yatırımcının isteği ve refleksi var. Türkiye bu konuda güvenli liman olmaya devam ediyor. Hiçbir projede en ufak aksama yaşanması dahi söz konusu değil.” diye konuştu.
Geçen yıl Türkiye’de inşaat harcamalarının yaklaşık yüzde 7 arttığını, inşaat sektörünün milli gelir içindeki payının yüzde 5,6 düzeyinde olduğunu ifade eden Turan, geçen yıl inşaat malzemeleri maliyetindeki artışın yüzde 5,2 ile enflasyonun altında kaldığını anlattı.
“Balon patlaması değil talep patlaması yaşıyoruz”
Turan, ülkede birinci ve ikinci el konuta talebin artarak devam ettiğini, geçen yıl konut satışının yüzde 10,6 arttığını belirterek, “Konutta balon kaygısı yok. Bu konu bana da soruluyor. Bilhassa A+ gibi sektörün belli segmentlerinde dönemsel sıkıntılar ve yığılmalar olabilir ama TOKİ’nin yaptığı işlerde gerçekten bir balon yok. Balon patlaması değil talep patlaması yaşıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Düzenli olarak konut satışına çıktıklarını ve Anadolu illeri de dahil, TOKİ’nin ürettiği sosyal konutların hızlı bir şekilde satıldığını vurgulayan Turan, Türkiye’de konut satışı artsa da konuta sahiplik oranının artmadığını, 10 yıl önce konuta sahiplik oranı ne ise bugün de o oranda olduğunu söyledi.
Turan, daha fazla sosyal konut üretmeleri gerektiğini, bu konuda çalışmalarının tüm hızıyla sürdüğünü kaydetti.
Yabancılara konut satışının sürekli arttığını, geçen yıl 22 bin 830 ev satıldığını, özellikle Körfez ve Orta Doğu vatandaşlarının yoğun şekilde Türkiye’den konut aldığını dile getiren Turan, bu yıl da yabancılara satışların artarak devam edeceğinin altını çizdi.
Turan, dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması arasında 43 Türk firması bulunduğunu anımsattı.
Dünya inşaat malzemeleri ihracatçı ülkeleri arasında ilk 10’da yer alan Türkiye’nin 2023’te ilk 5’e girmeyi hedeflediğini aktaran Turan, 2014’te bu alandaki ihracatın 12,2 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini, yurt dışında iş yapabilecek müteahhitlik firması sayısının 383, geçici belgesi olanların sayısının ise 616 olduğunu anlattı.
“2023 hedefi için inşaat sektörünün büyümesi yeterli değil”
Turan, her zaman kendisine “Sanayi mi, inşaat mı?” sorusunun sorulduğunu, kendisinin şahsi görüşünün katma değeri yüksek olan “sanayi” olduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ancak Türkiye’nin 2023 hedefi çok açık; kişi başına düşen milli gelirin 20-25 bin dolar olması. Bu gelire ulaşacaksak inşaat sektörü bugün olduğundan daha ilerde olmalıdır. ‘İnşaat sektörü neden hızlı ilerliyor?’ sorusu doğru değildir. 2023 hedefi için inşaat sektörünün bile bugünkü büyüme oranı yeterli değildir. Aslında burada tartışılması gereken, diğer sektörler neden geride kalıyor? Bugün bir inşaat yatırımına karar verildiğinde 2 ay sonra 300-500 kişi aynı anda istihdam edilebiliyor. Ancak sanayide yatırım kararı alındığında istihdama geçmesi çok daha uzun sürüyor. İnşaat 200-250 alt sektörü etkiliyor.”
“2016’da şantiyelerimizde aynı anda 80 bin kişi çalışacak”
Turan, 2016 yılının Mayıs ayında şantiyelerinde 80 bin kişi çalıştıracaklarını, idarenin önemli bir istihdam kaynağı da olduğunu söyledi.
TOKİ’nin, konut ihtiyacının karşılanmasında devletin neredeyse tek girişimci kuruluşu olduğunu hatırlatan Turan, “Biz bazen 50 konut satışa çıkartıyoruz ve satışlar tahditli. Yani hiç konutunuz olmayacak, 3 bin 200 liranın üzerinde geliriniz olmayacak gibi şartlar koyuyoruz. Ancak 5 bin 212 müracaat geliyor, Konya’da bir ilçede. İstanbul gibi 100 katı talebin olduğu yerler var. Dar ve orta gelirli ailelerin dostudur TOKİ.” dedi.
Turan, işlerinin yüzde 40’ının konut, yüzde 60’ının ise kamu binaları olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin 81 vilayetinde aktif şantiyemiz var. 600-750 arasında aktif şantiyesi olan bir idareyiz. 19 stadyum inşa ediyoruz. Bunların 3’ünü teslim ettik. 16’sının inşaatı devam ediyor. Antalya’yı teslim ettik, Sivas Stadyumu’nu teslim edeceğiz. Son 3-4 yılda 65 bin öğrencinin kalacağı yurt yapıp teslim ettik. 266 hastane yaptık. Bu yıl 60-70 hastane yapacağız. Bizden sonra gelecek kuşak, bu işlerle uğraşmayacak. Türkiye’nin önümüzdeki 50 yılı inşa ediliyor şu anda. Türkiye’de birçok özel hastaneden daha konforlu hastaneler yapıp teslim ediyoruz.
Son 12 yılda 1.004 okul yaptık. Bunun 540 tanesini tamamen TOKİ kendi kaynaklarıyla yapıp Milli Eğitim Bakanlığına teslim etmiştir. 500’den fazla cami yapıp Türkiye’nin değişik yerlerinde vatandaşların kullanımına açtık. Türkiye’de üretilen toplam konutun yüzde 8 – 10’u TOKİ ve iştirakleri tarafından üretilmiştir.”
“Kalitede yeni bir evreye geçiyoruz”
Turan, 5’inci ayın sonu itibarıyla 25 bin konutun ihalesine çıkılmış olacağını, yıl sonu itibarıyla da 60 bin sosyal konutun inşaatına başlayacaklarını anlattı.
Bunun, günde 250 konutun bitirilmesi ve ihale edilmesi anlamına geldiğini söyleyen Turan, son dönemde “mutlak kalite” prensibi ile çalıştıklarını vurguladı.
Turan, “İşçilik ve bazı ince malzeme kullanımındaki konulardan dolayı eleştiri geldiğini biliyoruz, bu konuda idaremiz farklı bir evreye geçmiştir. Geçmiş birikimle beraber kaliteden taviz vermemeye özen gösteriyoruz. Şehirlere değer katan projeler üretiyoruz.” diye konuştu.
Yeni konutlarda mutlaka bir mahalle konsepti olmasını arzu ettiklerini dile getiren Turan, etrafı çevrili siteler inşa etmediklerini, bloklar yaparak etrafını çevirmediklerini, konutu, camisi, meydanı, esnafı, okulu, kültür birimleri bir arada olan bir yapı oluşturmak istediklerini söyledi.
Turan, son dönemde yatay mimariyi esas aldıklarının altını çizerek, “Üretim disiplinimiz yatay mimariyi baz almaktır. ‘Hiçbir vilayette ya da ilçede en yüksek bina TOKİ binası olmayacak’ şiarıyla çalışıyoruz. Mutlaka bölgedeki imar planlarını gözetiriz. ‘Biz TOKİ’yiz, imara takılmayız’ diye bir anlayışımız olmadı, olmayacak.” değerlendirmesinde bulundu.
“Kentsel dönüşümde para kazanmıyoruz”
Turan, şu anda 49 ilde aktif kentsel dönüşüm şantiyeleri bulunduğunu, Anadolu’da kentsel dönüşümü para kazanarak değil sübvanse ederek yaptıklarını, 2016’da İstanbul’da da kentsel dönüşümde aktif rol alacaklarını anlattı.
Burada amaçlarının para kazanma değil “İstanbul’un değerini yükseltmek” olduğunu vurgulayan Turan, “Birkaç ay içerisinde şehrin birçok noktasında çok daha aktif olacağız. Mantığımız para kazanmak değil gerekirse sübvanse etmektir.” şeklinde konuştu..
Turan, ürettikleri konutların yüzde 85’inin sosyal olduğunu, TOKİ’nin yılda tek başına 60 bin konut ürettiğini, iştiraki Emlak Konut’un hedefinin ise 12-13 bin olduğunu dile getirerek, “TOKİ zenginlere konut üretmiyor. Emlak Konut, iştirak şirketi olarak TOKİ için önemlidir. Çünkü finansmanımızı sağlayan önemli bir kuruluştur. Türkiye’nin önemli bir markasıdır, gayrimenkul yatırım ortaklığıdır. Emlak Konut sıfırdan üretilmiş bir değerdir.” dedi.
Emekliye “ikinci bahar” projesiyle son 3-4 ayda 7 binden fazla emekliyi ev sahibi yaptıklarına dikkati çeken Turan, belirli aralıklarla ihaleye çıktıklarını söyledi.
Turan, TOKİ’nin son 13 yılda Türkiye ekonomisine sağladığı güncelleştirilmiş kaynağın 120 milyar lira olduğunun altını çizdi.
TOKİ’den İstanbul’a yeni sanayi tesisi
“İstanbul’da sanayi şehirleri kurmayı düşünüyor musunuz?” şeklindeki bir soruya karşılık da Turan, bunu ilgililerle de sık sık görüştüklerini, Bursa’da, Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ile 2 bin 900 iş yeri yaptıklarını, Aksaray’da 1.600 iş yeri yapımını içeren bir protokol imzaladıklarını, küçük ve orta ölçekli üretim yerleri yapacaklarını aktardı.
Turan, Kayseri’de mobilyacılara üretim tesisleri yaptıklarını ancak İstanbul’da yer sıkıntısı yaşandığını belirterek, “İstanbul’da bir sanayi tesisi yeri oluşturup üretmeye ve ihale etmeye çalışacağız. Böyle bir çalışma yapıyoruz. Bu, sektörel bazlı da olabilir.” bilgisini verdi.
İstanbul’da gayrimenkulün bir yatırım aracı olduğunu anımsatan Turan, Kocaeli ve Tekirdağ’ın da artık dolmaya başladığını ifade etti.
Turan, üreticilerin ucuz konut için TOKİ’den ucuz arsa talebinde bulunduğunun hatırlatılması üzerine, “Ucuz arsa verildiğinde ucuz bina yapılmıyor. Piyasa fiyatları vardır. Ancak bazı bölgelerde benim de aklımın almadığı fiyatlandırma var.” görüşünü paylaştı.
Anadolu Yakası’nda da sosyal konut için yeni alanlar ürettiklerini dile getiren Turan, bu yeni alanın nerede olacağına dair şimdilik bir bilgi vermeyeceğini, söylemesi halinde spekülasyon yapılarak fiyatların artırıldığını da sözlerine ekledi.
ASKON Başkanı Mustafa Koca ve ASKON İnşaat, Mimarlık, Mühendislik Sektörü Başkanı Dursun Yılmaz’ın da bulunduğu programda, Turan’a günün anısına hediye takdim edildi.
AA