Günümüzde ülkeler ve şehirler müze, opera, tiyatro binaları, konser salonlarıyla yarışmaya başladı. Sidney denilince mimar Jem Utzon’un çizimiyle gerçekleştirilen opera binası akla geliyor. Bilbao, mimar Frank Gehry’nin çizimiyle yapılan Guggenheim Müze binasıyla tanınır oldu. Sidney Operası 102 milyon dolara, Bilbao’daki müze binası 89 milyon dolara mal oldu.
Günümüzde mimarlar uzmanlaştı. Özellikle müze konusunda öne çıkan mimarlar var. Jean Nouvel (Fumel, Fransa), bugüne kadar 7 müze binasına imza attı. Paris’te Eyfel Kulesi yanında yapılan The Musee du quai Branly, Paris’teki Nouvels Arab müzesi onun eserleri. Frank Gehry (Toronto, Kanada) 8 müze binası yapmış. En son eseri Paris’teki Louis Vuitton Müzesi’nin önünde insanlar sergilenen eserlerden çok binayı gezebilmek için kapıda kuyruk oluyor.
Başkaları yakalıyor
Zaha Hadid (Bağdat, Irak) hayatta iken 11 müze binasını tasarlamış. En pahalı eseri Roma’daki National Museum of the XXI Century Arts binası. 200 milyon dolara tamamlanmış. Bakü’deki ünlü Aliyev Sanat Merkezi’nin de mimarı.
Renzo Piano (Genova, İtalya) Paris’teki Center Georges Pompidou Sanat Merkezi, San Francisco’daki bilim müzesi binaları onun çizimi. Gene onun çizimine dayalı olarak Atina’nın yakınında geniş bir park içinde 803 milyon dolara bir kültür merkezi inşa ediliyor. Kültür merkezinin iki ana binası var. Biri 1.400 kişilik yeni opera binası, diğeri Yunan Milli Kütüphanesi için inşa edilen yeni bina. Projenin giderlerini Stavros Niarchos Vakfı karşılıyor.
New Yok’ta Vitney müzesi, çağdaş mimarinin en önemlilerinden biri. Rem Koolhaas (Rotterdam, Hollanda) 10 müze binasını projelendirmiş.
20 müze binasında imzası var. Almanya’da Essen’de eski bir kömür fabrikasını Ruhr Müzesi’ne dönüştürmesiyle ünlendi.
Herzog & De Meuron (Basel, İsviçre) 14 müze binasının projesini hazırlamış. Londra’daki Tate Modern binası onun eseri. Hong Kong’daki The M+ Museum beğenilen müze çizimlerinden biri.
Biz kaçırıyoruz
Gelelim Türkiye’ye… Suna Kıraç ve İnan Kıraç, İstanbul’da Tepebaşı’nda bir müze binası inşa etmek için Frank Gehry ile el sıkıştılar. Kamu arsasının tahsisi gerçekleşemedi. Proje unutuldu.
Demet Sabancı-Cengiz Çetindoğan, Haliç’te inşa etmek istedikleri modern sanat müzesini projelendirmek için Zaha Hadid ile temasa geçtiler. İmar izni konusunda ortaya çıkan sorunlar nedeniyle gelişme sağlanamadı. Zaha Hadid öldü. Ümit edilir ki konsept projesi yaşama geçirilir.
Koç ailesi, Dolapdere’de eski bir fabrika binasının yerine Modern Sanat Müzesi binası inşa ettiriyor. Yakında tamamlanmak üzere olan müzenin projesi, müze binası tasarımında ihtisaslaşmış Grimshaw mimarlık grubundan Kirsten Lees‘e ait.
Bunları yazıyorum. Ümidim, belki okuyan olur… “Müze projeleri öyle atla deve para gerektiren projeler değilmiş… Müze projeleriyle şehirleri süsleyen, ünlendiren mimarlar varmış… Biz de ilgi çekecek bir projeyi destekleyelim de, topluma, sanata, katkımız olur” derler…
Ne demişler, “Kıskanma… Akıllı davranırsan… Senin de olur…” İşte o biçim…
Milliyet/ Güngör Uras