İnsanın aklına şu sorular geliyor; Büyüyemeyen bir ekonomide bolca konut stoku ve arz fazlasına rağmen konut satışları ve özellikle de fiyatları neden bu kadar hızlı yükseliyor?
Ortam yatırım ortamı değil… İnsanlar böyle düşünüyorlar. Sorun işte tam da burada! Dört yıldır ülkenin büyüyememesi de bunu kanıtlıyor. O zaman parayı ne yapacaklar? Getirisi şehir efsanesine dönüşmüş emlak, inşaat işlerine yatıracaklar.
Öncelikle fiyatların hızlı yükselişinin sebebi kesinlikle talep patlaması değil… Öyle olsa inşaatçılar teşvik için bastırırlar mıydı? “Yabancıya satış ihracat sayılsın” savıyla ortaya çıkarlar mıydı?
YATIRIM DEYİNCE GAYRİMENKUL
Talep yok da diyemeyiz! Neden? Öncelikle paraya karşı yaşanan güven eksikliği söz konusu. Paranın sağlam adresleri neresi? Döviz ve gayrimenkul… Yıllardır yüksek enflasyona karşın suni olarak düşük tutulan faiz nedeniyle uzun süredir banka mevduat net reel faizleri hep eksi getirdi.
Haliyle eksi reel faiz paranın satın alma gücünü eritti. Bu nedenle insanlar parası mevduatta erimesin diye yatırım için gayrimenkul ve özellikle de konut aldı. Haklıydılar!
BİRİKİM TOPRAĞA GÖMÜLDÜ
Reklamı bol olan bu sektörün canlanması devletin de işine geldi. Nispeten düşük seviyelerdeki kredi faiz oranlarını da ekleyin. Şimdi o ortam da kalmadı.
Peki, konut alınca paranın değeri korunuyor mu? Sayılara göre evet! Değer artışı iyi gelir getiriyor gibi görünüyor. Tabii telaffuz edilen fiyatlardan alıcı bulabilirseniz!
Hepsi iyi güzel de konut satışı bir anlamda parayı, birikimi, tasarrufu toprağa gömmek anlamına geliyor. Ülke için fena oluyor.
YIK, YAP, BÜYÜ
Üretmeden, dışarıdan sağlanan krediyle konut üretimi ve satımı bizi çıkmaza sokacak. Açıklanan ana verilere bakarsan resmi ıskalamış oluruz. Verilere göre apartmanları yıkıp tekrar yaparsan ekonomi büyür. Gerçekte ne olur? Yerinde sayar. Ekonomi alanında, bir eylemin, tek bir etkisi yoktur, bir dizi etkisi vardır. İlk etki hemen görünen sonuçtur. İlk bakışta görünmeyen diğer etkiler ise zamanla kendini gösterir.
Ekonominin düştüğü inşaat çukurundan çıkması yıllar alacak. Bari yağmur yağmasa…
Sözcü/Murat Muratoğlu
Bir yanıt bırakın