Kira kontratı imzalayan taraflar kontrat süresince bazı haklara ve sorumluluklara da sahip oluyor. Peki kiracının kira kontratından cayma hakkı var mı? İşte kira kontratı cayma hakkı…
Kira kontratı cayma hakkı!
Kiralama işlemlerinde taraflar arasında yapılan anlaşmanın resmi bir belge üzerinde düzenlenmesine kira kontratı adı veriliyor. Kira kontratı iki tarafında imzalaması gereken bir anlaşma oluyor.
Kira sözleşmesi olarakta bilinen kira kontratı, kullandırma amacını taşıyan sözleşmelerin başında geliyor. Bununla mal sahibi, bir bedel (kira bedeli) karşılığında bir şeyin kullanılmasını veya ondan yararlanılmasını belli bir süre için başka bir kimseye (kiracıya) bırakmayı taahhüt etmiş oluyor. Peki kiracının kira kontratından cayma hakkı var mı? İşte kira kontratı cayma hakkı…
Gayrimenkul kiralamalarında taraflar arasında imzalanan kira kontratından belli bir süre içerisinde cayılabilir gibi bir esas bulunmuyor.
Fakat tarafların karşılıklı olarak anlaşması durumunda kira sözleşmesinden cayılabiliyor. Buna karşın taraflardan birinin istememesi halinde kanunda belirtilen haklı sebeplerin söz konusu olması durumunda sözleşme feshedilebiliyor.
Emlakçı aracılığı ile yapılan kira sözleşmesinden henüz taşınmadan caymak durumunda ise, ödenen komisyon ücreti geri alınamıyor. Konu ile ilgili dava örneği aşağıda yer alıyor:
T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 2002/13-233
K. 2002/257
T. 3.4.2002
• İTİRAZIN İPTALİ ( Davacı Tellalın Yapmış Olduğu Komisyonculuk İşi Nedeniyle Davalıdan Alacağının Ortaya Çıkması Üzerine Buna Dayanarak Yapılan Takibe İtiraz Edilmesi )
• KOMİSYONCULUK ( Davacı Tellalın Yapmış Olduğu Komisyonculuk İşi Nedeniyle Davalıdan Alacağının Tahsili İçin Başlatılan İcra Takibine Vaki İtiraz )
• İCRA İNKAR TAZMİNATI ( Yapılan Takibe Haksız Olarak İtiraz Edilmesi Halinde Bu Tazminata Hüküm Kılınması )
• TELLALLIK ( Davacı Tellalın Yapmış Olduğu Komisyonculuk İşi Nedeniyle Davalıdan Alacağının Ortaya Çıkması-Alacağın Tahsili İçin Başlatılan İcra Takibine Vaki İtiraz )
• CEZAİ ŞART ( Satıcının Alıcıya Tapuda Temlikten Tek Taraflı Olarak Vazgeçmesi – Tellala Ödemesi Gereken %2 lik Ücretin Sözleşme Hükmü Uyarınca Ceza Koşulu Olarak İstenebileceği )
2004/m.67
818/m. 161/son
ÖZET : Tellal sözleşmede açıkça kararlaştırılmış ise, hazırlık işlemlerinin ikmali halinde dahi ücrete hak kazanır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmede, sözleşenlerin cayması hali için ayrıca ücret öngörüldüğüne göre, hazırlık işlerinin ikmali halinde, davacı tellala ücretin ödeneceğinin kabulü gerekir. O nedenle davalı satıcı %2 lik ücreti sözleşme hükmü uyarınca her halükarda davacıya ödemekle yükümlüdür.
DAVA : Taraflar arasındaki “itirazın iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara Asliye 29. Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 28.11.2000 gün ve 2000/269-749 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 14.5.2001 gün ve 2001/4287-5142 sayılı ilamı ile, ( …Davacı tellal, davalının dairesinin satılması konusunda sözleşme yaptıklarını, davalının sözleşmeden döndüğünü, bu durumda sözleşme gereğince %4 komisyon ücreti ödemesi gerektiğini öne sürerek yaptığı icra takibine davalının itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptaline %40 icra inkar tazminatı ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı tellalın davalı satıcı ile dava dışı alıcıyı bir araya getirdiği ve böylece taşınmazın alım satımına aracılık ettiği, taraflarca imzası inkar edilmeyen sözleşme içeriğinden anlaşılmaktadır. Mahkeme kabulünün aksine tellal sözleşmede açıkça kararlaştırılmış ise, hazırlık işlemlerinin ikmali halinde dahi ücrete hak kazanır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmede, sözleşenlerin cayması hali için ayrıca ücret öngörüldüğüne göre, hazırlık işlerinin ikmali halinde, davacı tellala ücretin ödeneceğinin kabulü gerekir. O nedenle davalı satıcı %2 lik ücreti sözleşme hükmü uyarınca her halükarda davacıya ödemekle yükümlüdür. Hazırlık işlemlerinin ikmalinden sonra davalı satıcı, dava dışı alıcıya tapuda temlikten tek taraflı olarak vazgeçtiğine göre davacı alıcının ödemesi gereken %2 lik ücreti de, yine sözleşme hükmü uyarınca, bu defa ceza koşulu olarak davalı satıcından isteyebilir. Ne var ki ceza koşulu miktarının belirlenmesinde, Mahkemenin BK. nun 161/son maddesi hükmünü de tartışması araştırması, gerektiğinde bu miktardan indirim yapılıp yapılmayacağını da değerlendirilmesi gerekir. Mahkemenin yasa hükmünü yorumlama ve değerlendirmede yanılgıya düşerek, yazılı şekilde davanın reddine karar vermesi, usul ve kanuna aykırı olup, bozma nedenidir… )gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre,Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile,direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 03.04.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.
Kira kontratı fesih bildirimi örneği!
Özge ÖZDEMİR/Emlaktagundem.com