Karşıyaka’nın en eski mahallelerinden Dedebaşı, 1950’li yıllarda kenti besleyen sebze meyve bahçeleriyle ünlüydü.
Artan nüfusla birlikte çok katlı yapılaşmaya açılan mahallede kuyular ve dede mezarları kaybolurken, kentsel dönüşüm çalışmaları ise sürüyor
Karşıyaka’nın en eski mahallelerinden biri olan Dedebaşı, bir zamanlar dede mezarları, tek katlı evlerin önündeki su kuyuları ve kenti besleyen bahçeleri ile bilinirdi. Göçlerle birlikte Karşıyaka’nın nüfusu hızla artarken, Dedebaşı da bu artıştan nasibini aldı. Özellikle 1950’li yıllarda yoğunlaşan göçle birlikte domates, çilek, marul, ıspanak ve biber yetişen bahçelerde çok katlı binalar yükselmeye başladı. Mahalle ilk büyük gelişimini ise 1980’lerden sonra çok katlı yapılaşmalarla yaşadı. Ancak mahallede yer alan ve ermiş oldukları rivayet edilen dede mezarları kayboldu. Kentsel dönüşümün hala sürdüğü mahallede bugün 19 bin kişi yaşıyor. Anadolu Caddesi, Girne Bulvarı ve Ordu Caddesi arasında yer alan mahalle, 1970 yılından bu yana Dedebaşı adıyla tanınıyor.
Kuyusuz ev yoktu
Dedebaşı’nda üç dönemdir muhtarlık yapan Balkan kökenli Şuayip Kayataş, “Mahallemiz geçmişte bugünkü görünümünden çok daha farklı bir yerleşim bölgesiydi. Her bahçenin içinde su kuyusu vardı. Bir kuyu başı, keler kuyusu gibi herkesin yararlandığı su kuyuları bulunurdu.
Tulumbasız, kuyusuz ev yoktu. Bu bölgede mahalleye ismini veren Yaren Dede, Helvacı Dede, Soğan Dede, Yörük Dede ve Hasan Dede gibi yatırlar vardı. Hızlı nüfus artışı ile mahallemiz binalarla doldu” dedi. 1971 yılında kurulan ve mahalledeki gençlerin spora yönelmesini sağlayan Dedebaşı Spor Kulübü Süper Amatör Lig’de mücadele ediyor.
Soğan Dede’nin hikayesi
Dedebaşı’nda yaşadığı rivayet edilen Soğan Dede’nin hikayesi şöyle: Birgün eşkiyalar o zamanlar ermiş olduğu rivayet edilen Soğan Dede’nin yolunu keserek para ister. Ancak Soğan Dede’nin hiç parası olmadığı için eşkiyaların isteğini yerine getiremez. Bunun üzerine eşkiyalar tarafından öldürülür. Orada can veren dedenin cebinden soğan çıkar. Bunun üzerine Soğan Dede efsanesi dilden dile dolaşır.
Trafik lambası istediler
Mahallesinin hızla geliştiğini ancak trafik yoğunluğu nedeniyle özellikle Ordu Bulvarı’nı kesen 6111/1 ve 6134 sokak kavşağında trafik lambası olmadığı için sürekli kazalar meydana geldiğini belirten Muhtar Kayataş, “Buraya mutlaka trafik lambası istiyoruz. Bu konudaki talebimizi yetkililere ilettik. Ancak bugüne kadar bir sonuç çıkmadı. Trafik lambası olursa bu kavşakta yaşanan kargaşa sona erer” diye konuştu.
Karadenizlilerden şehitlere saygı
Dedebaşı Mahallesi’nin en etkili sivil toplum kuruluşlarından biri de Karşıyaka Karadenizliler Derneği. Karşıyaka genelinde 4 bin üyesi bulunan ve toplu sünnet, nikah, iftar organizasyonları ve yardım kampanyaları gibi çok sayıda sosyal sorumluluk projesine imza atan dernek, 2006 yılından beri faaliyet gösteriyor. Karşıyaka Karadenizliler Derneği her yıl geleneksel olarak düzenlediği bahar şenliklerini, Güneydoğu’da yaşanan terör olaylarında hayatını kaybeden şehitler nedeniyle iptal etti. 29 Mayıs’ta yapılması planlanan bahar şenliklerini iptal ettiklerini açıklayan Dernek Başkanı Yener Eyüpoğlu, “Şehitlerimizin acısını yaşarken şenlik yapamayız. Bu şenliğe ayırdığımız bütçe ile erzak kolileri hazırlayarak Ramazan ayında yardıma muhtaç şehit ailelerine dağıtacağız” diye konuştu.
Yeni Asır