İSTANBUL’da kentsel dönüşümün en yoğun yaşandığı ilçelerin başında Kadıköy geliyor. Kadıköy Maltepe arasında kalan yüksek değere sahip bölgeler son aylarda tam bir şantiye alanına döndü. Bölgede her sokakta birden fazla inşaat alanı görmek mümkün.
Koca bir şantiye alanında yaşamak zorunda kalan bölge sakinleri de durumdan rahatsız. Geçtiğimiz haftalarda İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İstanbulSMD) ile Türk Ytong kentsel dönüşüm konusunda sosyal sorumluluk projesine imza attı ve vatandaşlara dönüşüm sürecinde destek olmak için ‘Sarı Işık: Kentsel Dönüşüme Hazırlan’ adlı bir kitap hazırlandı. Bu çalışmaya göre bölgede aynı anda devam eden 1200 inşaat var. Üstelik inşaat sürecinin 15 yıl sürmesi bekleniyor. Bu da bir iyileştirme olmazsa bölge halkının uzun yıllar boyunca şantiye içinde yaşayacağı anlamına geliyor. Bölge sakinleri gürültü ve hava kirliliği, büyük iş makinelerinin yolları kapaması ve tüm bunların yarattığı güvenlik sorununa çözüm bekliyor.
HER YER TOZ TOPRAK
İstanbul Anadolu Yakası Müteahhitleri Derneği (AYİD) Başkanı Melih Tavukçuoğlu da inşaat yoğunluğundan şikayetçi. ‘Bölge artık yoruldu” diyen Tavukçuoğlu, kaldırımlara, sokaklara ve bölgenin genel dokusunun tahrip olduğunu söyledi. Kadıköy’de riskli yapıların olduğunu ve kentsel dönüşümün önemli bir ihtiyaç olduğunu belirten Tavukçuoğlu, “Dönüşüm olmalı ama bu hızla değil. Aynı sokakta 8 şantiye olmaz. 1999’dan 2005 yılına kadar yılda 100-150 ruhsat veren ilçe belediyesi şimdi yılda 1000 ruhsat veriyor. Her yer toz toprak içinde. Biraz yavaşlamalıyız ” dedi. Yaşanan inşaat yoğunluğu nedeniyle önemli marka mağazaların Bağdat Caddesi’nden ayrıldığını belirten Tavukçuoğlu, kafe ve restoranların zorlandığını kaydetti.
500 FİRMA BU BÖLGEDE
100 kadar olan müteahhit firma sayısının son yıllarda 500’ü bulduğunu belirten Tavukçuoğlu, bölge için atılması gereken adımlar hakkında şunları söyledi: “Belediye cumartesi pazar inşaat çalışması yasakladı ama yeterli değil. Hafriyat kamyonlarının caddeden geçmesi önlenmeli, aynı anda aynı sokakta bu kadar fazla inşaata ruhsat verilmemeli ve müteahhitler hem çalışanların hem de sokak sakinlerinin güvenliği için tüm önlemleri almalı.”
Yüzde 15 ile inşaat yapılıyor
ARTAN inşaatlarla bölgede ciddi bir yapı stoku da oluştuğunu belirten AYİD Başkanı Tavukçuoğlu, yaşanan satış sorunu nedeniyle son 6 ayda fiyatların yüzde 20 geri çekildiğini de kaydetti. Bölgeye sonradan gelen firmaların fiyat dengesini bozduğunu belirten Tavukçuoğlu, “Firma işi almak için hak sahibine olması gerekenden fazlasını taahhüt ediyor. Sonra da kazanmak için fiyatı yükseltiyor. Bağdat Caddesi’ne paralel bölgede hak sahibine yüzde 70 pay verilirken şimdi bu yüzde 85’i buldu. Daha üst kısımlarda ise yüzde 60-65’ten yüzde 75’e geldi. Evlerin metrekare fiyatı da 4-6 bin dolar, sahil bandında ise 10 bin doları buluyor”dedi.
Nuhoğlu: Ruhsat yok durun diyemem
KADIKÖY’de rantın yüksek olması nedeniyle bu kadar fazla inşaat olduğunu belirten Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, “Dönüşüm yasası riskli binların dönüşmesi için çıktı. Ama gerçekten riskli ilçeler değil rantın yüksek olduğu yerlerde yıkımlar artıyor. Üstelik yapılanlar dönüşüm değil bina yenileme” dedi. Belediye olarak gerekli denetimleri yaptıklarını belirten Nuhoğlu şunları söyledi: “Akşam 7’den sonra inşaat çalışmaları yasak. Cumartesi hafriyat yasak, pazar günü hiç çalışılmıyor. Her gün ekipler çıkıp çalışıyor. Cezalar kesiliyor. Ama ben belediye olarak insanlara ‘ruhsat vermiyorum, durun’ diyemem. Bu ilçe belediyesi değil hükümetin sorunu. Betona dayalı büyüme bizi bu noktaya getirdi ve vahşi bir tablo ortaya çıktı. Biz 2010 yılında 180 ruhsat veriyorduk, geçen yıl 900’ü buldu. Her inşaat için bir kamyon olsa 1000’e yakın kamyon her gün bu bölgede olacak demek.”
400 bina 15 kat sınırına takıldı
KADIKÖY’de, kentsel dönüşüm kapsamında yapılacak binalara Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile 15 kat sınırı getirilmişti. Artan inşaat projelerinin yoğunluğu arttıracağı ve şehrin siluetine olumsuz etki yapacağı kaygısı ile alınan karar müteahhitleri endişelendirdi. Bu kararla yüksek katlı ve riskli binaların yenilenmesinin imkansız hale geldiğini ifade ediliyor. 15 kat sınırı getiren planın askıda olduğunu ve itiraz ettiklerini belirten Melih Tavukçuoğlu, “Bu karar bölgede 400 binayı etkiliyor ve yenilenmesini olanaksız hale getiriyor” dedi. Bölgedeki firmalar binaların oturduğu alanı sınırlı tutup, mevcut inşaat hakkını dikeyde kullanıyor. Taban oturumunu daraltarak, binalarda yeşil alan için yer bıraktıklarını söyleyen müteahhitler, bu kararla birlikte yeşil alanların da azalacağını söylüyor.
En çok taşınma Kadıköy’de
HER geçen gün artan kentsel dönüşüm projeleri taşınma sürecini hızlandırdı. TSKB Gayrimenkul Değerleme’nin gayrimenkul bilgi şirketi Reidin desteği ile hazırladığı ‘İstanbul Taşınma Hareketi Raporu’ raporuna göre 2016’nın ilk çeyreğinde taşınma işlemleri 2015’in son çeyreğine göre yüzde 30 arttı. İstanbul Evden Eve Nakliyeciler Derneği’nin yılın ilk 3 ayında yaptığı 12 işlem üzerinden yapılan araştırmaya göre taşınma hareketliliğinde İstanbul’da ilk sırada yüzde 15 oranla Kadıköy yer alırken, taşınanların yüzde 40 taşınma nedeni olarak kentsel dönüşümü gösterdi.
Türkiye çapındaki kentsel dönüşüm faaliyetleri kapsamında en büyük çalışma sahası İstanbul. İstanbul genelinde riskli yapı tespiti yapılan bina sayısı 39.102 olup, riskli yapı olduğu onaylanan yapıların sayısı ise 38.590. Riskli yapıların 165.944 adedi konut, 24.287 adedi işyeri olmak üzere 190.231 bağımsız birimden oluşuyor. Bu yenilemenin büyük bir kısmı Kadıköy’de gerçekleşiyor. Resmi olmayan verilere göre Kadıköy ilçesinde 12 bin binanın daha riskli yapı statüsünde değerlendirilmesi bekleniyor.
Hürriyet