Kısıtlı miktarda parayı biriktirmek, artırabilmek için tercih edilebilecek çok fazla yöntem olsa da sıklıkla kullanılan yollar geçmişten günümüze pek değişmedi. Bankaların sunduğu fırsatlar ve aileden gelen alışkanlıklar eldeki parayı artırmak için kullanılan yollarda belirleyici olsa da, yatırım aracı olarak borsa ve fon tercih edilmeye devam ediyor
Zenginler için ise durum bundan biraz daha faklı. Keza zengin olarak tabir edilen varlık insanların paraya yaklaşım ve para harcama yöntemleri kadar onu değerlendirme yöntemleri de farklı. BBC’den Bryan Borzykowski’nin zenginler arasında en çok tercih edilen altı yatırım türünü anlattığı yazısını paylaşıyoruz:
Çoğumuz, az bir birikimimiz varsa yatırım fonuna ya da borsaya yatırırız.
Ama varlıklı insanlar böyle yapmaz; paralarını gayrimenkule, sanata, işletmelere, bizim hayalini bile edemeyeceğimiz başka yatırımlara harcarlar. Zenginlerin parayı kullanım biçimi bizlerden farklıdır.
Joshua Coleman örneğine bakalım. Ailesi 2004’te Şikago’daki telekom şirketini 400 milyon dolara sattığında hemen mağazalara koşup lüks eşya almaya girişmediler. Tersine mali danışmanlara danışıp yeni zenginliklerini daha da büyütmenin yollarını aradılar.
Bu arayışları, şimdi 27 yaşında olan Coleman’a bir fikir verdi. 2011’de insanların vergi danışmanları, yasal işlemler ve varlık uzmanları ile irtibata geçmesini sağlayan bir şirket kurdu. Bu şirketi bugün satsa ailesinin ilk işletmesi gibi epey para getirecektir.
Eğer iş kurmanın paranızı yatırmak için tuhaf bir yol olduğu kanısındaysanız aşırı zengin değilsiniz demektir. 30 milyon dolardan fazla varlığı olan insanlar tahvil ve hisselere yatırım yapar, ama şirket de satın alıp ilginç alanlara yönelirler. Ayrıca resim ve otomobil gibi zamanla değer kazanacak eşyaya da yatırım yaparlar.
Coleman buna alfa risk adı verildiğini ve bu tür işlerin oldukça avantajlı olduğunu söylüyor.
Bunun dezavantajı ise klasik yatırımlardan daha riskli olmaları. Yani büyük paralar kaybetme riski daha fazla. Ayrıca bu yatırımlar hisse senetleri kadar likide değildir; bu yatırımdan parayı çekmek aylar, yıllar alabilir.
Yatırım yapmak için milyonlarınız olmasa da onların bazı uygulamalarından feyz alabilirsiniz.
YATIRIM FONLARI
Zenginlerin yatırımları çok çeşitlidir; bazılarının adını bile duymamışızdır. Paranızı en az beş yıl gibi uzun vadeli bağladığınız ve kapalı uçlu yatırım fonları adı verilen yatırımların kârı oldukça yüksektir.
Örneğin uçak kiralama gelişmekte olan bir yatırım alanı. Yatırımcıların parası kullanılarak uçak satın alınıyor ve havayolu şirketlerine kiralanıyor.
Bu uçaklar satıldığında yatırım yapmış olanlar parasını geri aldığı gibi, sadece kiralama gelirlerinden de yıllık yüzde 9 gibi bir kâr payı elde ederler. ABD açısından önemli bir ölçü olan Standard and Poor’s S&P 500 listesindeki şirket hisselerine yatırım yapıldığında bunun getirisi sadece yüzde 3’tür. Bazı kapalı uçlu fonlara yatırım için yüzbinlerce dolar gerekirken uçak kiralama gibi bir sektörde 10 bin Euro’dan başlayan yatırımlar mümkün olabiliyor. Bir kereye mahsus olmak üzere yatırımcıdan yüzde 5 de giriş ücreti alınıyor.
TOPRAĞA YATIRIM
İngiltere’deki zenginlerin yöneldiği yatırım alanlarından biri de çiftlikler. Dünya nüfusunun artmasına bağlı olarak gıda talebi de arttığı için verimli tarım topraklarının kârlı bir yatırım olduğu düşünülüyor. Bu alanda yapılacak yatırımların yıllık kârının yüzde 4 civarında olacağı, ayrıca zaman içinde toprağın da değer kazanacağı tahmin ediliyor.
Uçağa ya da büyük tarım topraklarına yatıracak kadar parası olmayıp da uzun vadeli yatırım yapmak isteyenler ise küresel altyapı projelerine, hatta şaraba yatırım yapan şirketlerin hisselerine yönelebilir. Bunlar borsalarda da işlem görüyor.
Şirket sahibi olduğu için zengin olanların çoğu, parasını başka şirketleri almak için kullanır.
Coleman da çoğu profesyonel hizmet ve teknoloji sektöründe olmak üzere birçok şirkete yatırım yapmış. Hisselerinin sayısını kendisi de bilmiyor.
Başka yatırımcılarla grup halinde ya da özel hisse senedi şirketiyle yapıyor yatırımlarını ve sağlam olsun diye her birine bir milyon dolardan fazla ayırdığını söylüyor.
YENİ ŞİRKETLER
New Yorklu zengin bir girişimci ve yatırım konusunda kitap yazmış olan David Rose ise yatırım yapılan şirketlerin giderek büyüdüğünü görmenin yatırımcı açısından ne kadar eğlenceli olacağını ifade ediyor.
“Düşünün ki Google ilk kurulduğunda ona yatırım yapmışsınız ve kurucularla yapılan düzenli toplantılarda şirketin hızla büyüdüğünü ilk ağızdan öğreniyorsunuz. Çok eğlenceli.”
Aynı zamanda oldukça da kârlı. Yeni kurulan şirketlerin yarısının iflas ettiğini göz önünde bulundurursak bu tür yatırımların risk aldığı açık; fakat başarılı olması halinde ise yatırılan paranın 20 ila 50 katının kazanılması ihtimali de var. Rose genellikle bir şirkete 50 – 100 bin dolar yatırdığını ve bazı yatırımlarından milyonlar kazandığını söylüyor.
Ancak ortalama bir yatırımcı açısından, aile ya da arkadaş şirketine para bağlama dışında bir şirkete doğrudan para yatırma durumu pek de söz konusu olmuyor.
ŞARABA, SANATA YATIRIM
Zenginler arasında sanat ürünleri, otomobil, saat, şarap, hatta enstrüman gibi ilgi alanlarına yatırım yapmak da oldukça yaygın.
Zenginler bunları zamanla değer kazanacak diye sakladığı gibi, kullanıyorlar da. Ayrıca bu tür eşyanın yıllık değer artışı da hızlı oluyor; 2013’te yüzde 15 olmuştu.
Sıradan yatırımcının ilgi alanlarına hitap eden eşyaya yatırım için başvurabileceği bazı yatırım fonları bulunuyor. Ayrıca müzayedeleri takip edip uygun fiyata resim, şarap, vb. eşya satın alınabilir.
GAYRİMENKUL
Zenginler nakit paralarının bir bölümünü de gayrimenkule yatırır. Bazıları Londra, New York gibi gözde şehirlerde pahalı emlak satın alırken, bazıları da parasını başka yatırımcılarla bir havuzda toplayıp ticari gayrimenkule yatırır.
Uzun vadede bu yatırımlar büyük değer kazanır. Ayrıca dünyanın farklı ülkelerinde kalabilecekleri evler olarak da kullanabilirler bunları.
Küçük yatırımcılar ise daha çok kendi semtlerinden gayrimenkul alarak bir süre sonra değer kazandığında satıp nakde çevirebilir bunları.
Ayrıca gayrimenkule yatırım yapan şirketlerin hisselerini satın alma yöntemine de başvurabilirler.
Radikal