İrtifak hakkı sözleşmesi taraflar arasında imzalanan sözleşmeye deniyor. Peki irtifak hakkı sözleşmesi nasıl yapılır? İşte irtifak hakkı sözleşmesi örneği…
İrtifak hakkı sözleşmesi nasıl yapılır?
İrtifak hakkı, bir gayrimenkul üzerine, diğer bir gayrimenkul veya şahıs lehine kurulan ve hak sahibine sınırlı bir yararlanma sağlayan hak olarak tanımlanıyor.
Taşınmaz mal sahibi, ilgili mülkü bir başkası tarafından kullanılmasına izin verdiği takdirde, irtifak hakkını vermiş oluyor.
İrtifak hakkı tesisi için, ilgili taşınmazın bulunduğu il defterdarlıklarına, malmüdürlüklerine ve Maliye Bakanlığına hazırlanan bir dilekçe ile başvurulabiliyor.
İrtifak hakkı için taraflar arasında sözleşme de imzalıyor. Bu imzalanan sözleşmeye irtifak hakkı sözleşmesi deniyor. Peki irtifak hakkı sözleşmesi nasıl yapılır? İşte irtifak hakkı sözleşmesi örneği…
İrtifak hakkı sözleşmesi örneği..
MADDE 1-
İrtifak hakkı kurulacak taşınmazın:
İli :
İlçesi :
Mahalle/Köyü :
Mevkii :
Pafta No / Cilt No :
Ada No / Sayfa No :
Parsel No / Sıra No :
Yüzölçümü : … m2
Cinsi :
Tapudaki şerhler :
Sınırları :
Niteliği :
MADDE 2- İRTİFAK HAKKININ SÜRESİ, BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ
Birinci maddede nitelikleri belirtilen taşınmazın üzerinde aşağıdaki koşullarla süreli (normal) irtifak hakkı kurulmuştur.
Hakkın Süresi: 29 (Yirmidokuz) yıl 6 (Altı) Aydır.
Bu hak tapuya tescil tarihinde başlayacaktır.
MADDE 3- HAK SAHİBİ VE ADRESİ
………………………………………………………………………………………….
Adres değişiklikleri, idareye bildirilecektir. Aksi hâlde, her türlü tebligatta bu adres geçerli olarak kabul edilecektir.
MADDE 4- İRTİFAK HAKKININ AMACI VE İRTİFAK HAKKINA KONU TAŞINMAZIN KULLANIM ŞEKLİ
Birinci maddede belirtilen taşınmazın üzerinde Yaşam Merkezi komleksi yapılması amacıyla irtifak hakkı kurulmuş olup, bu taşınmazın üzerinde özellikleri ve proje bilgileri “II-Özel Şartlar” bölümünde gösterilen inşaat işi yapılacaktır.
İrtifak hakkı süresince, idarece izin verilmedikçe, hak lehtarı irtifak hakkının ve taşınmazın kullanım amacını değiştiremez ve amaç dışı kullanamaz, irtifak hakkı kurulan alanın sınırlarını genişletemez ve değiştiremez.
MADDE 5- İNŞAATA BAŞLAMA VE BİTİM TARİHLERİ
İrtifak hakkına konu taşınmazın hak lehtarına veya temsilcisine tesliminden itibaren 1 (Bir) ay içinde inşaat ruhsatı alınarak inşaata başlanacak ve inşaat en geç 31.01.2013 tarihine kadar bitirilecektir.
MADDE 6-İRTİFAK HAKKI BEDELİ
A-Zeminin İrtifak Hakkı Bedeli:
Taşınmazın ilk yıl irtifak hakkı bedeli, ihale bedeli üzerinden, 2 nci ve daha sonraki yıllar irtifak hakkı bedelleri ise Türkiye İstatistik Kurumunca ilan edilen Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) meydana gelen artış oranının (bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişim oranı) bir önceki yıl kullanım bedeli ile çarpımı suretiyle bulunacak miktarın önceki yıl kullanım bedellerine ilavesi suretiyle arttırılarak peşin olarak tahsil edilecektir.
İlk yıl irtifak hakkı bedeli, ihalenin onaylanmasına ilişkin kararın müşteriye tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin olarak ödenir. Müteakip yıllar irtifak hakkı bedelleri ise, sözleşmede belirtilen tarihte peşin olarak ödenir.
B-Hasılat Payı:
İrtifak hakkı kurulan Üniversite taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hâsılatın yüzde biri oranında pay alınır.
İrtifak hakkı kurulan Üniversite taşınmazı üzerinde bulunan tesisin tamamının veya bir kısmının hak lehtarınca üçüncü kişilere kiraya verilmesi hâlinde; hak lehtarından brüt kiranın yüzde biri oranında, kiracı/kiracılardan ise, tesisin işletilmesinden elde edilecek toplam yıllık hâsılattan hak lehtarına ödenen kira bedeli düşüldükten sonra, kalan tutar üzerinden yüzde bir oranında ayrıca pay alınır.
Hak lehtarı ile kiracı arasında yapılan kira sözleşmesinin bir örneği idareye verilir. Kira payları, hak lehtarı ile kiracı arasında yapılan sözleşmeye göre kira bedellerinin hak lehtarına ödenmesi gereken ayı takip eden ayın yirminci günü mesai saati bitimine kadar ilgili muhasebe birimine yatırılır. Kiracılardan alınamayan hâsılat payları hak lehtarından alınır.
Yıllık hâsılatı gösteren ve ilgili vergi dairesine yıllık beyanname ekinde verilen gelir tablosu, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanununa göre yetkili kılınanlara tasdik ettirilerek, hâsılat payları her yılın yıllık beyanname verme dönemini takip eden ay içinde ilgili muhasebe birimine yatırılır.
İrtifak hakkı kurulan taşınmazın üzerinde yürütülen faaliyetle ilgili olarak toplam yıllık hâsılatın tespitinde; 26/12/1992 tarihli ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde yer alan “60. Brüt Satışlar” tanımı esas alınır.
C-Bedellerin Süresinde Ödenmemesi:
Vadesinde ödenmeyen irtifak hakkı bedelleri ile hâsılat payları ve diğer alacaklara 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranda gecikme zammı uygulanır.
İrtifak hakkı bedelinin veya hasılat paylarının iki yıl üst üste süresi içinde yatırılmaması halinde irtifak hakkı iptal edilir.
MADDE 7- PLAN VE PROJEYE UYGUNLUK
İrtifak hakkı konusu taşınmazın üzerinde inşa edilecek yapı ve tesisler hak lehtarı tarafından plan ve projesine uygun olarak yaptırılacaktır.
Taşınmazın imar planına göre ilave yapılaşmaya müsait olması durumunda idarenin izni ile yeni bedel ve şartlarla inşaat yapılabilir.
İrtifak hakkı kurulan alan sınırları dışında kalan; Üniversiteye ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde inşaat yapılmayacak, arazi veya doğanın görünüşü ve doğal yapısı değiştirilmeyecektir.
MADDE 8- İNŞAATIN VE İŞLETMENİN KONTROLÜ
İdare, inşaat aşamasında ve işletme süresince irtifak hakkı konusu taşınmazın üzerindeki bütün yapı ve tesisleri kontrol etmeye veya ettirmeye yetkilidir. Bu sırada belirlenecek hata ve noksanlıklar idarece saptanacak süre ve şartlarla hak lehtarı tarafından tamamlanacaktır.
İnşaatın projede belirtilen süre içerisinde projeye uygun olarak tamamlanmasını müteakip, her üç yılda bir ilgili idarelerin yöresinde yapacağı kontrollerde tesisin onarımının gerektiği saptandığı takdirde masrafı hak lehtarı tarafından karşılanmak koşuluyla gerekli onarım hak lehtarınca yapılacak ve Üniversiteden hiçbir bedel talebinde bulunulmayacaktır.
MADDE 9- ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
İrtifak hakkına konu edilen yer bina ise; hak lehtarı sabotaj, yangın gibi tehlikelere karşı her türlü tedbiri almak, sigorta ettirmek, taşınmazı temiz bulundurmak, gerektiği takdirde binanın genel görünüm ve ahengine uygun biçimde boya ve badana gibi onarımları yapmak, arsa veya arazi ise; değerini düşürmeyecek, özelliğini, verim gücünü bozmayacak önlemleri almak, tedbirsizlik, dikkatsizlik, ihmal, kusur gibi nedenlerle meydana gelecek zarar-ziyanı ödemek zorundadır.
MADDE 10- ÇEVRE VE KIYININ KORUNMASI VE KULLANILMASI
İrtifak hakkı kurulan taşınmazın kullanılması sırasında çevre ve deniz kirliliğinin önlenmesi ile ormanların korunması için gereken önlemler alınacak ve bu konudaki mevzuata titizlikle uyulacaktır.
Üzerinde irtifak hakkı kurulan taşınmazın çevresindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler (özellikle kıyılar ve kumsallar) kamunun kullanımına açık tutulacaktır.
MADDE 11- VERGİ, RESİM, HARÇ, PRİM VE BENZERİ MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER
İrtifak hakkının tapuya tescili, devri ve terkini, yapı ve tesislerin inşası ve kullanımı için Maliye Bakanlığı, mahalli idareler ve benzeri kuruluşlara ödenmesi gereken her türlü vergi, resim, harç, prim ve benzeri yükümlülükler hak lehtarı tarafından karşılanacaktır.
MADDE 12- ALTYAPI GİDERLERİNE KATILMA
İrtifak hakkına konu taşınmazın bulunduğu alanlarda ilgili kamu idarelerince yürütülecek hizmetler karşılığı talep edilecek katılma payları ile varsa bu hizmetlerin görülmesi amacıyla kurulmuş birliklerce yürütülecek hizmetler karşılığında bu birliklerce talep edilecek katılma payları hak lehtarınca ödenecektir.
MADDE 13- DEVİR
İrtifak hakkı, idarenin izni ve günün rayicine göre idarece belirlenecek bedel üzerinden yeniden sözleşme düzenlenmesi kaydıyla devredilebilir.
MADDE 14- İRTİFAK HAKKININ SONA ERMESİ VE İPTALİ
İrtifak hakkı, sürenin bitimi ile sona erer. Ayrıca, sözleşme hükümlerine aykırı davranılması, taşınmazın sözleşmede öngörülen amaç dışında kullanılması veya hak lehtarı tarafından talep edilmesi hâlinde, irtifak hakkı idarece iptal edilir. Bu durumda, alınan teminatlar Hazineye gelir kaydedilir.
İrtifak hakkının sona ermesi veya iptali hâlinde, diğer kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, Üniversite taşınmazı üzerindeki tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda tazminat veya bedel ödenmeksizin Üniversiteye intikal eder ve bundan dolayı hak lehtarı veya üçüncü kişilerce herhangi bir hak ve talepte bulunulamaz.
Şayet hak lehtarı tarafından yapı ve tesisler genel bakım ve onarımı yapılmış, sağlam ve işler durumda teslim edilmezse, bu durum İdare tarafından bir tutanakla tespit ettirilerek, durum hak lehtarına bir yazı ile bildirilir. Hak lehtarı, tespit edilen ve yaptırılması istenilen eksiklikleri verilen süre içerisinde gidermek zorundadır. Bu durum giderilmediği takdirde, tutanakla tespit edilen işlerin İdarece belirlenecek resmi ve özel birim fiyat tarifesi karşılıkları üzerinden hesaplanarak, hak lehtarından hukuki yollar kullanılarak tahsil edilir.
İrtifak hakkı süresi sona ermeden hak lehtarının faaliyetini durdurması veya irtifak hakkı sözleşmesinin iptaline neden olması hâlinde, iptal tarihine kadar olan irtifak hakkı bedeli ile hâsılat payı tahsil edilir. Ayrıca, Üniversite taşınmazı üzerinde yapılması öngörülen yatırımın gerçekleştirilmeyen kısmının cari yıl maliyet bedelinin yüzde üçü oranında tazminat alınır.
Ancak, bu hakka konu taşınmazın kullanılmasını kısmen veya tamamen ortadan kaldıran mücbir sebebin, hak lehtarının kusur veya şahsından kaynaklanmaması hâlinde, irtifak hakkı tazminat alınmaksızın karşılıklı olarak iptal edilir ve iptal tarihinden sonraki döneme ait bedeller iade edilir.
MADDE 15- TAHLİYE
Hak lehtarı, hak süresi sonunda veya bu sözleşmede belirtilen veya belirtilmeyen diğer nedenlerden dolayı hakkın son bulması halinde, idarece yapılacak tebligattan itibaren on beş gün içinde taşınmazı tahliye etmez ve bu sözleşmede yazılı şartlarla tüm yapı ve tesisleri Üniversiteye teslim etmez ise, 6 ncı maddeye göre alınacak bedellere ilave olarak her geçen gün için ilgili yıl irtifak hakkı bedelinin yüzde biri kadar ceza ödemek zorundadır. Ceza ödenmesi taşınmazın kullanılması ve tahliyenin geciktirilmesi nedeni sayılamaz.
Ancak hak lehtarı tarafından üçüncü şahıslara kiralanan alanların kiralama sözleşmeleri, İdare tarafından yeniden değerlendirilerek uygun görülmesi halinde devam ettirilebilir. Ayrıca bu madde hükümleri hak lehdarı ile kiralayacak 3 ncü kişiler arasında yapılacak kira sözleşmelerinde belirtilecektir.
MADDE 16- SORUMLULUK
Hak lehtarı hakkın tapuya tescil edildiği tarihten itibaren taşınmazın Üniversiteye fiilen teslim edileceği güne kadar çevreye verebileceği her türlü zarar ve ziyandan (kaza dahi olsa) idari, mali ve cezai açıdan sorumludur.
MADDE 17- SÜRE UZATIMI
Hak lehtarı, irtifak hakkı süresinin uzatılması talebinde bulunamaz. Ancak;
1-Tabii afetler (yangın, zelzele, su baskını vs.),
2-Ülkede genel veya işin yapıldığı yerde kısmi seferberlik ilanı,
3-Genel grev, lokavt gibi kısmi hak kullanımından doğan imkansızlıkların meydana gelmesi,
4-Bulaşıcı hastalık, salgın gibi olayların çıkması,
Hallerinde geçecek süreler kadar irtifak hakkı süresinin uzatımı talebinde bulunulabilir.
MADDE 18- UYGULANACAK HÜKÜMLER
Bu sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümleri ile diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
MADDE 19- DAVALARLA İLGİLİ YAPILACAK İŞLEMLER
İrtifak hakkı ile ilgili olarak açılmış ya da açılacak her türlü davaya ilişkin husumeti hak lehtarı karşılayacak, açılan davaları öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde yazılı olarak idareye bildirilecektir. Bildirilmemesinden dolayı Üniversite aleyhine doğabilecek her türlü zarar ziyandan hak lehtarı Üniversiteye karşı sorumlu olacaktır. Davaya Üniversite temsilcisi katılsın katılmasın dava Üniversite veya hak lehtarı aleyhine sonuçlanacak olursa hak lehtarı Üniversiteden uğradığı veya uğrayacağı zarar ziyana ve kar kaybına karşı herhangi bir tazminat, hak, bedel ve benzeri bir şey istemeyecektir.
Ayrıca, üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazla ilgili olarak hak lehtarı aleyhine açılacak her türlü dava hak lehtarı tarafından 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uyarınca on beş gün içinde Üniversiteye ihbar edilecektir.
MADDE 20- HAFRİYAT SIRASINDA BULUNACAK TARİHİ ESERLER
Proje uygulama sırasında eski ve tarihi eserlere rastlanıldığında kazı işlemleri derhal durdurulacak, bulunan eserler kazı yerinde muhafaza edilecek, durumdan hemen en yakın mülki amirlik haberdar edilecektir.
MADDE 21- SÖZLEŞMENİN EKLERİ
1-Bu işe ait İrtifak Hakkı Şartnamesi ve tüm teknik şartnameler ile tüm uygulama projeleri,
2-Bu konuda çıkarılmış ve çıkarılacak tüm mevzuatlar,
iş bu sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır.
MADDE 22- İHTİLAFLARIN ÇÖZÜM YERİ
İhtilafların çözüm yeri Afyonkarahisar icra daireleri ve mahkemeleridir.
TARAFLAR
Özge ÖZDEMİR/Emlaktagundem.com