Güngör Uras bugünkü yazısında ekonomik güven endeksi konusunu ‘Güven sorunu devam ediyor’ başlığıyla ele aldı. Uras’ın köşe yazısı;
Ekim ayında:
– Ekonomik Güven Endeksi’ndeki artış yüzde 13 oldu.
– Perakende Ticaret Güven Endeksi yüzde 2.7 arttı.
– Hizmetler Sektörü Güven Endeksi yüzde 0.1 arttı.
Ne oldu? İşadamının, halkın güveni arttı da işler açılmaya mı başladı?
Ekonominin ana oyuncuları tüketicilerdir, yatırımcılardır, üreticilerdir. Onların gelecek hakkındaki düşünceleri, geleceğe güvenmeleri ekonomiye yön verir. Tüketicinin, üreticinin ve yatırımcının güvenlerini TÜİK her ay güven endeksleriyle ölçüyor.
Güven endeksi nedir?
Ekonomik Güven Endeksi, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endekstir.
Tüketicilerin (% 20), imalat sanayiindekilerin (% 40), hizmetler kesimindekilerin (% 30), perakende ticaret yapanların (% 5), inşaat kesiminin (%5) gelecek 12 ay için beklentilerini yansıtır.
Güven endeksi 100’ün üzerindeyse, ortalama bir güven vardır. Altındaysa, güvensizlik söz konusudur.
Tüketici güveni, hanenin maddi durumu, genel ekonomik gidiş, işsizlik tehlikesi, tasarruf etme olasılığı açılarından değerlendirilir.
İmalat sanayiindekiler, siparişler, üretim stokları, istihdam ve ihracat olasılıkları ve yatırım niyetlerine dayalı bir değerleme yaparlar.
Perakende kesiminde ise iş hacmi, stoklar ve satış beklentileri endekse yansır.
Ekonomik Güven Endeksi 2015 Ekim ayında 81.5 oldu. Bir önceki ay 72.5 idi. Bir ayda yüzde 13.0 artış gösterdi.
Bu artışın arkasında baz etkisi var. Eylül ayında güven yüzde 16.3 gerilemiş, son 4 yılda görülmemiş ölçüde bozulmuştu.
Ekim ayında Ekonomik Güven Endeksi 81.5, son 4 yılın ekim aylarında görülen en düşük güvenin göstergesi.
2015 yılının başından bu yana eylül hariç en düşük güven endeksi.
2015 Ekim ayında tüketici, reel kesim, hizmet ve inşaat sektörü, perakende güven endeksleri de son 4 yılın en düşük çizgisinde.
Özetle: Ekonomik Güven Endeksi’nin ekim ayında yüzde 13 artışı, güven patlamasını ifade etmiyor. Ekim ayında güven göstergeleri geçen 4 yılın en kötüsü, 2015 yılı eylülde yüzde 16.3 gerileyen güven göstergesinden sonra 2’nci en düşük güven göstergesi.
Sektörel güven endeksleri neyi gösterir?
Sektörel Güven Endeksleri, hizmetler, perakende ve inşaat sektörlerinde girişimcilerin gelecek 3 ay için beklentilerini sergiler.
Hizmetler sektörü, taşımacılıktan yeme içme sektörüne, büro hizmetlerinden komisyonculuğa geniş yelpazeyi kapsar.
Hizmetler sektöründeki girişimcilere gelecek 3 ayda iş durumlarının, talebin, çalışan sayısının, satışların nasıl olacağı, yatırım yapıp yapmayacakları konusundaki beklentileri sorulur.
Perakende kesimindekilerin, satışlar, ciro, siparişler, satış fiyatı, yatırım konularında gelecek 3 ay için neler düşündükleri belirlenir.
2015 yılı ekim ayında bir ay önceye göre Hizmetler Güven Endeksi yüzde 0.1 arttı. Perakende güveninde artış yüzde 2.7 oldu. İnşaat sektöründekilerin güvenindeyse yüzde 0.5 azalma var.
2015 Ekim ayı Hizmet Sektörü Güven Endeksi 97.6 oldu. Son 4 yılın en düşük güven endeksi. Aynı şekilde perakende ticaret ve inşaat güven endeksleri de son 4 yılın en düşük endeksleri.
2015 yılının ilk 8 ayında perakende güveni 100’ün üzerinde iken, eylülde 96.0 oldu. Son 4 yılda bu kadar gerilememişti. Ekimde aylık olarak yüzde 2.7 arttı. 98.7 oldu. Ama bu da geçmiş 4 yılın 2’nci en düşük güven göstergesi.
2015 yılı Hizmet Sektörü Güven Endeksi haziran ayında 100’ün altına indi. Temmuzda 100.4 oldu. Ağustostan bu yana gene 100’ün altında. Eylülde 97.5 idi. Bir ayda yüzde 0.1 yükseldi, 97.6 oldu.
Ekim ayında inşaat kesiminde de güven endeksi, hizmetler ve perakende kesimlerindeki gibi son 4 yılın en düşük seviyesinde.
Özetle: Ekim ayında Sektörel Güven Endeksleri geçmiş 4 yılın aynı ayındaki en düşük güven çizgisini gösteriyor. Perakende Ticaret Güven Endeksi 2015 yılının ilk 10 ayında, eylüldeki hızlı güven bunalımı ardından güven kaybında 2’nci sırada.
Sonuç: TÜİK’in verilerini doğru okuyalım. Doğru değerlendirelim. Ekonomide güvensizlik ileri ölçüde devam ediyor. Tüketicinin, üreticinin güveni artmazsa, üretim artmaz, istihdam artmaz, yatırım artmaz. Büyüme gerçekleşemez. Ülkenin ve insanların geliri artmaz.
Milliyet – Güngör Uras
Bir yanıt bırakın