Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda kabul edildi.
Teklife göre, rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulması için yapılan ön lisans başvurularında, tesisin kurulacağı saha üzerinde, son beş yıl içinde yapılmış olan belirli süreli ölçümler kabul edilecek.
Sahanın belirlenmesi, ölçümler ve değerlendirilmesi, verilerin elde edilmesi ve güvenliği ile bunların belgelendirilmesi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca teklif edilen ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.
Değerlendirmede, aynı bağlantı noktasına veya aynı bağlantı bölgesine girmek için birden fazla başvurunun bulunması halinde, başvurular arasından ilan edilen kapasite kadar sisteme bağlanacak olanları belirlemek üzere, Türkiye Elektrik İletim AŞ. (TEİAŞ) tarafından, en düşük fiyatın teklif edilmesi esasına dayanan yarışma yapılacak. Eşitlik halinde uygulanacak hususlar ile yarışmaya ilişkin usul ve esaslar TEİAŞ tarafından teklif edilen ve EPDK tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.
Milli güvenliği ilgilendiren kurum ve kuruluşların mülkiyetinde olup, bu kurum ve kuruluşların tesislerine elektrik enerjisi sağlayan orta gerilim seviyesinden bağlı hat ve tesislerin, dağıtım tesisi sınırından dağıtım transformatör alçak gerilim pano girişine kadar olan bölümünün işletme, bakım ve onarımı bölgede görevli dağıtım şirketi tarafından yapılacak.
Teklifle, lisanssız elektrik üretim tesislerine ilişkin uygulamaların daha sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesini teminen düzenleme yapılıyor.
Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı enerji üretim tesisleri için, başvuru tarihinden başvuruya konu üretim tesislerinin tamamının geçici kabulü yapılana kadar, EPDK tarafından yönetmelikle belirlenen istisnalar dışında pay devri yapılamayacak. Pay devri yapılması halinde ilgili tüzel kişiye ait bağlantı anlaşması çağrı mektubu iptal edilecek.
Dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin, doğrudan ve dolaylı ortakları, kontrolünde olan tüzel kişiler, bu tüzel kişilerin doğrudan ve dolaylı ortaklıklarında istihdam edilen kişiler ve bu kişilerin kontrolünde olan tüzel kişiler, ilgili dağıtım şirketinin dağıtım bölgesi ile hissedarı olduğu dağıtım bölgesinde rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim faaliyeti başvurusunda bulunamayacak.
– EPDK, uygun bulmadığı tarife tekliflerinin revize edilmesini isteyecek
Düzenlenen ve bir sonraki dönem uygulanması önerilen elektrik tarifeleri, ilgili tüzel kişi tarafından, tarife konusu faaliyete ilişkin tüm maliyet ve hizmet bedellerini içerecek şekilde hazırlanacak ve onaylanmak üzere EPDK’ya sunulacak. EPDK, mevzuat çerçevesinde uygun bulmadığı tarife tekliflerinin revize edilmesini isteyecek veya gerekmesi halinde resen revize ederek onaylayacak. Tüzel kişiler de EPDK tarafından onaylanan tarifeleri uygulamakla yükümlü olacak.
Onaylanan tarifeler içinde, söz konusu tüzel kişinin tarife konusu faaliyetine ilişkin tüm maliyet ve hizmet bedelleri dışında piyasa faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olmayan hiçbir unsur yer alamayacak, ancak iletim ek ücreti bu hükmün istisnasını oluşturacak.
– Tüketici kayıp-kaçak bedelini ödemeye devam edecek
Tüketiciye sunulan her türlü mal ve hizmette olduğu gibi elektrik için de oluşan tüm maliyetlerin tüketiciye yansıtılmaması durumunda, söz konusu faaliyetlerin yürütülmesinin imkansız hale geleceği vurgulanan teklifte, şu ifadelere yer verildi:
“EPDK kayıp kaçak bedelini, sayaç okuma bedelini, perakende satış hizmet bedelini, iletim sistemi kullanım bedelini ve dağıtım bedelini belirlemektedir. Elektrik dağıtım ve görevli tedarik şirketleri, EPDK tarafından belirlenen söz konusu bedelleri tüketicilerden tahsil etmektedir. Mevzuat gereği uygulama bu şekilde olmakla birlikte, kanuna eklenen hükümler ile konunun hiçbir tereddüde mahal bırakmayacak şekilde düzenlenmesi amaçlanmaktadır.”
Gerçek veya tüzel kişinin, tabi olduğu tarifede öngörülen ödemelerden herhangi birini yapmaması halinde, söz konusu hizmetin durdurulabilmesini de içeren usul ve esaslar EPDK tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek. EPDK tarafından tüketici özelliklerine göre abone grupları belirlenebilecek. EPDK tarafından düzenlemeye tabi tarifeler, doğrudan nihai tüketiciye veya nihai tüketiciye yansıtılmak üzere ilgili tüketiciye enerji tedarik eden lisans sahibi tüzel kişilere yansıtılacak.
Bağlantı hattının tüketici tarafından tesis edilmesi halinde, bağlantı hattı işletme ve bakım sorumluluğu karşılığı dağıtım şirketine devredilecek, bu tüketicilerden bağlantı bedeli alınmayacak.
Dağıtım şirketlerinin tarifelerine esas alınacak kayıplara ilişkin hedef oranlar, bu kayıpları düşürmeyi teşvik edecek şekilde EPDK tarafından belirlenecek.
-Özelleştirme ihalesi pazarlık usulüyle yapılacak
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından, EÜAŞ ile bağlı ortaklıklarına ait varlıkların, yenilenebilir enerji kaynakları veya yerli kömüre dayalı elektrik üretim tesisi kurulması amacıyla özelleştirilmesinin talep edilmesi halinde, özelleştirme İdaresi Başkanlığınca gerçekleştirilecek özelleştirme işlemlerinde ilgili kanun hükümleri uygulanacak.
Özelleştirme ihalesi, imzalanacak elektrik satış anlaşması için geçerli olacak elektrik enerjisi satış fiyatının belirlenmesi amacıyla pazarlık usulüyle yapılacak.
TETAŞ; elektrik enerjisi miktarının mevcut sözleşmeler kapsamında karşılayamaması durumunda yerli kömür yakıtlı elektrik üretim santrallarını işleten şirketlerden temin edecek. Söz konusu teminle ilgili miktar, süre ve fiyat belirleme dahil diğer usul ve esaslar Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek.
– Özelleştirmedeki hukuki boşluk gideriliyor
Teklifle, Elektrik Piyasası Kanunu’nun geçici 8. maddesinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi, böylece özelleştirme işlemleri için önemli bir risk unsuru olarak ortaya çıkan hukuki boşluğun doldurulması amacıyla düzenlenme yapılıyor.
Buna göre, EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile kamu üretim şirketlerine ve bu şirketlere ait üretim tesislerine, bunlardan bu düzenlemede yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce özelleştirilmiş olanlarla, yürürlük tarihinden sonra özelleştirilecek olanlar için de geçerli olmak üzere; çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla, 31 Aralık 2019 tarihine kadar süre tanınacak.
Bu süre zarfında ve önceki dönemlere ilişkin olarak, elektrik üretim faaliyeti durdurulamayacak ve idari para cezası uygulanmayacak.
– Metan gazı ekonomiye kazandırılacak
Teklifle, metan gazının yeryüzünden ve kömür ocağının içerisinden güvenli bir şekilde dışarıya alınarak üretilmesi, üretilecek bu gazın da “doğalgaz” olarak ekonomiye kazandırılması hedefleniyor.
Buna göre, yeraltı madenlerindeki metan gazı, yeryüzünden veya ocak içerisinden üretilecek. Üretilen metan gazı maden işletme ruhsat sınırları içerisinde kalmak kaydıyla, maden sahibine işletme ruhsatı verilecek. Ancak, işletme ruhsatının verilmesinde, anılan madenlerin bünyesindeki metan gazı miktarı, ton başına en az beş metreküp olması şartı aranacak.
Üretilen metan gazı, Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında lisanslandırılmak kaydıyla piyasada faaliyete konu edilebilecek.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’a biyokütle tanımı eklenerek, kentsel atıkların muhtevasındaki organik ve organik olmayan bileşenlerin kullanılarak, elektrik üretimi yapılabilmesi mümkün hale getirilecek.
AA