Ödenemeyen krediler sebebiyle bankaların elindeki gayrimenkul sayısı hızla artıyor. 18 bini aşkın konut bankalardan satılık…
Ödenemeyen krediler sebebiyle binlerce gayrimenkul bankaların elinde birikti. Posta gazetesinden Meltem Kara’nın haberine göre, bugün itibarıyla 23 bankanın elinde Türkiye’nin dört bir yanından toplam 18 bin 192 gayrimenkul bulunuyor. Henüz değerlemesi yapılmayanlar da eklendiğinde de bankaların portföyü 20 binleri aşıyor. Portföyün yarısını ise konutlar oluşturuyor. Bankalarda konutların dışında dükkan, arsa, tarla, fabrika hatta eğitim tesisi bile bulunuyor.
KREDİ ÖDENMEZSE
Bankalar, krediyi belli bir ipotek karşılığında kullandırıyor. Kredi kullananlar ise konut, araba, işyeri, arsa, tarla gibi değeri yüksek mallarını kredi karşılığında ipotek ettiriyor. Daha yüksek miktarda krediye ihtiyacı olan işletmeler ise tesisini, fabrikasını bile ipotek ettiriyor. Kredinin geri ödenmesinde sorun yaşandığında ipotek edilen bu mallar bankaların eline geçiyor.
YÜZDE 25 UCUZ
Bankalar da bu gayrimenkulleri bir an önce satıp nakde dönüştürmek istiyor. Bu durum, alıcılar için büyül avantaj yaratıyor. Çünkü bankalar, hızla satış yapabilmek amacıyla bu mülkleri piyasaya göre daha uygun fiyatlarla satışa çıkarıyor ve teklif alıyor. Son dönemde bankaların portföyündeki artış sebebiyle gayrimenkuller ekspertiz değerlerinden yüzde 25 daha ucuza satılır hale geldi.
BANKALARA DA BAKIN
Yani gayrimenkul almak isteyenlerin bankaların portföyünü de incelemesinde fayda var. Peki, bu portföylere nasıl ulaşılır, bankadan gayrimenkul alırken dikkat edilmesi gerekenler neler, satış süreci nasıl işliyor, nasıl teklif veriliyor, eğer alım-satım gerçekleşmezse teminat geri alınıyor mu? İşte bu soruların cevapları…
SİTESİNDE YAYINLANIYOR
Bankalar, kendi internet sitelerinde satılık olan gayrimenkullerin, araçların ve ekipmanların listesini yayınlıyor. Bu gayrimenkuller şehirlere ilçelere, gayrimenkulun tipine (daire, tarla, işyeri) ve büyüklüğüne göre listeleniyor. Bazı bankalarda gayrimenkuller o kadar arttı ki bu işi yönetmek için özel birimler bile kuruldu.
ARACILAR BULUNUYOR
Bankaların sitelerini tek tek incelemek ve bankayla iletişime geçmeye çalışmak yerine aracı kuruluşları bulmak çok daha kolay. Bankalar genellikle, e-ihale çözümü sunan şirketlerle çalışıyor. Bunlardan biri Intengo. Ayrıca Tapucom, bankadancom, istegayrimenkulcom gibi bu alana özel hizmet veren siteler de mevcut. Sahibindencom’da da bankalara özel ilanlar bulunabiliyor. Turyap, Coldwell Banker, Remax gibi gayrimenkul danışmanlık şirketleri de bu portföylerin satışını üstleniyor.
RİSKLİ Mİ?
Bankadan gayrimenkul satın almak, normal bir mülk sahibinden gayrimenkul almak ile aynı. Yani herhangi bir riski yok. Fakat beğendiğiniz konutun detaylarını mutlaka inceleyin. Evin hisseli olup olmadığını, tapunun durumunu, imarını, işgalcisi olup olmadığını, hasar bilgilerini ve dairenin özelliklerini kontrol edin.
KDV’DEN MUAF
Bankadan satılan gayrimenkuller KDV’den muaf tutuluyor. Böylelikle daireyi çok daha ucuza mal edebiliyorsunuz. Ayrıca direkt bankadan alım yapıldığı için emlakçı komisyonu ödemesi gibi ekstra gider de çıkmıyor. Aracı şirketler üzerinden alanlar ise komisyon ödeyebiliyor. Tapu harcı ise alıcı ve satıcı tarafından karşılıklı olarak ödeniyor.
EN YÜKSEK TEKLİF
Bazı bankalar e-ihale yöntemiyle, bazı bankalar da direkt olarak şubelerden satış ve teklif alma süreçlerini yürütüyor. E-ihale’de siteye gerekli olan bilgileri girip üye olup teklif veriyorsunuz. Şubelere başvuru yapıldığında ise tüm teklifler kapalı zarf yoluyla yapılıyor. Teklifler için de belirli bir süre belirleniyor. Süre bitiminde verdiğiniz teklif en yüksek teklif olursa, alımsatım süreci başlatılıyor.
TEMİNAT VERİLİYOR
Beğendiğiniz gayrimenkule teklif verebilmek için önce teminat ödemeniz gerekli. Her bankanın teminat tutarı farklı. Genelde yüzde 2 ile 15 arasında farklılık gösteriyor. Eğer teklifiniz düşük kalır da satış gerçekleşmezse teminat iade ediliyor.
TAKSİT YAPILIYOR MU?
Hayır, ne yazık ki bankalar vadeli satışa yanaşmıyor. Satışlar peşin olarak yapılıyor. Fakat çoğu banka kendi portföyünden gayrimenkul alanlara uygun koşullarda kredi imkanı sunuyor. Örneğin yüzde 1.30 faizle kredi imkanı sunan kamu bankaları da bulunuyor. Katılım bankalarında ise aylık yüzde 0.99 kâr oranı ile 10 yıla kadar vadeli kredi imkanı sunanlar mevcut.
FABRİKA DA VAR BALO SALONU DA
Bankaların portföyünde Türkiye’nin dört bir köşesinden normal konut da bulmak mümkün, milyon dolarlık köşkler de… Örneğin 25 milyon liraya Kocaeli Körfez’de 8 bin metrekarelik bir yalı da var, 20 milyon liraya İstanbul’da Boğaz manzaralı köşk de var… Galata Kulesi’nin dibinde 22.5 milyon liralık sıfır bina da bankaların portföyü arasında bulunuyor. Bir bankanın portföyünde Ankara’da 4 milyon TL’ye satılan balo salonu bile var. İlanlarda birçok iş yeri yer aldığı gibi fabrikalar da bulunuyor. Örneğin Adıyaman’da bir fabrika binası 3.5 milyon liraya satışta. Çiftlik, tarla, arsa, depo, eğitim tesisi gibi gayrimenkullerle de sıkça karşılaşılabiliyor.