İstanbul Kumkapı’da bugün düzenlenecek törenle hizmete girecek olan İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi, Asya ile Avrupa kıtalarını deniz tabanın altından birbirine bağlayan ilk tünel.
Asya ve Avrupa kıtalarını ilk kez deniz tabanının altından birbirine bağlayan Avrasya Tüneli’nin inşası sırasında ilginç bir yöntemin Türkiye’de ilk defa uygulandığı ortaya çıktı.
Mühendislik harikası tünelin inşasında kullanılan tünel kazma makinasının yüksek basınçlı bölümüne; onarım için 9 kez giren dalgıçlar makinedeki özel bölmede günlerce yaşadı.
Toplam 14.6 kilometrelik projenin 5.4 kilometrelik tünel bölümünün 3.4 kilometrelik kısmı İstanbul Boğazı’nın altındaki deniz tabanının da altından geçiyor. Projenin en ön önemli kısmı olan 5.4 kilometrelik tünel tüm dünyada kullanılan TBM (Tunnel Boring Machine-Tünel Delme Makinası) ile kazıldı.
Helyumlu gaz
13.7 metre çapında tünel kazısı yapabilen TBM makinesi kimi yerde deniz yüzeyinin 110 metre kadar altına indi. Profesyonel dalgıçlar, TBM içinde yüksek basınçlı özel bölmeye bakım ve onarım yapmak için 9 kez girmek zorunda kaldı. İnsan vücudunun kaldıramayacağı derinlikte çalışan dalgıçlar normal hava yerine helyumlu gaz karışımı soludu. Dalgıçların vurgun yememeleri için uzmanlar bilimsel yöntemler kullandı. Çok derinde tamir ve bakım yapan dalgıçlar işleri bittikten sonra yine TBM içindeki basınç odasında yaşamak zorunda kaldı. Dalgıçlar, 2 kez 14-46 metre derinliklere 7 kez de 100-108 metre derinliklere indi. İşleri bittikten sonra ise en uzunu 16 günü bulan 32 gün boyunca 6 metrekarelik bir basınç odasında yaşayarak soludukları gazları vücutlarından attı.
‘Hekim vardı’
Dalgıçların en büyük destekçisi İstanbul Tıp Fakültesi Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Akın Savaş Toklu oldu. Toklu, dalgıçların işlerini güvenle yapmasını sağladı. Türk, Alman, Hollandalı ve İsviçreli 22 dalgıcın yüksek risk içeren dalışlarını kontrol eden Toklu, ilk kez Türkiye’de satürasyon dalışlarının yapıldığını belirterek, “Normal hayata dönmeleri için TBM’deki basınç odasını hazırladık. 3 dalgıçtan oluşan ekip 16 gün basınç odasında kaldı. Dalgıçlar iki aydan fazla yüksek basınçlı ortamda bulundu. İş öncesi ve sonrası kontrollerini yaptık. Fiziksel ve ruhsal açıdan sağlıklı olmaları gerekliydi. 24 saat sualtı hekimi bulundurduk. Dalışlar önemli bir deneyim oldu” dedi.
Açılış bugün…
Dev proje Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve aralarında cumhurbaşkanı, başbakan, bakan ve büyükelçilerin de bulunduğu çok sayıda yabancı konuğun katılımıyla bugün saat 14.00’te düzenlenecek törenle hizmete açılacak. Kazlıçeşme-Göztepe hattında gerçekleştirilen proje, yoğun trafiğin etkili olduğu şehir içindeki yolculuk süresini 100 dakikadan 15 dakikaya indirecek.
4 dolar artı KDV
24 saat boyunca güvenli ve kesintisiz trafik akışı için gelişmiş bir sisteme sahip olacak olan tünel, deprem ve tsunami risklerinden etkilenmeyecek yapıda inşa edildi. Tünel gerektiğinde sığınak olarak da kullanılabilecek. Modern aydınlatma teknolojisi, yüksek kapasiteli havalandırma sistemi, tünelin her noktasından rahatça erişilen özel yangın tesisatı, yangına dayanıklı yüzey kaplaması, acil tahliye sistemleri ve her 600 metrede bir konumlanan emniyet şeritleriyle hizmet verecek tünelde olay algılama sistemleri, haberleşme ve ihbar sistemleri de yer alacak.
Tünelde maksimum hız saatte 70 kilometre olarak belirlenirken, geçiş ücretleri otomobil için 4 dolar artı KDV, minibüsler için 6 dolar artı KDV karşılığı Türk lirası olacak. Tünelde her iki yönde de geçişler ücretli olacak, sürücüler tünel geçiş ücretini Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) ve Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) aracılığıyla ödeyebilecek. Ayrıca bir nakit gişesi bulunmayacak, araçtaki yolcular için ayrıca ödeme yapılmayacak.
Günde ortalama 8-10 metre ilerledi
Avrasya Tüneli’nde çalışan dalgıçların kontrolleri İstanbul Tıp Fakültesi, Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Anabilim Dalı’nda yapıldı. Prof. Dr. Toklu’nun tıbbi danışmanlığını yaptığı satürasyon dalışlarının sorunsuz halledilmesi büyük başarı olarak değerlendirildi. Avrasya Tüneli’nin benzerleri ABD-New York’taki Brooklyn Battery Tüneli, Malezya-Kuala Lumpur’daki S.M.A.R.T Tüneli, ve Fransa-Paris’teki Duplex A86 sayılıyor. Toplam 1 milyar 245 dolara mal olan proje tünel derinliği ile dünyada ikinci kazı çapı ile 6. sırada yer alıyor. Özel tasarlanan TBM, günde ortalama 8-10 metre ilerledi. Tünelden sadece otomobil ve minibüsler geçebilecek.
Satürasyon dalışı nedir?
Satürasyon dalışları, insan vücudunun dayanamayacağı derinliklerde çalışmak zorunda olan dalgıçlar için kullanılan bir yöntem. Son yıllarda tünel kazılarında da kullanılan satürasyon dalışları uzun yılladır okyanuslarda petrol platformlarında kullanılıyordu. Sanayi dalgıcı bu yöntem ile kendini daha güvende hissederken maruz kaldığı basıncın olumsuz etkisini çok daha kısa sürede atabiliyor. Satürasyon dalışının uygulanmadığı derinliklerde bazen 2 saat çalışan bir dalgıcın satha çıkması için belirli limitlerde yukarıya yükselmesi gerekiyor. Süre 4 günü bile bulduğu için dalgıçlar işleri bittikten sonra soludukları gazlardan kurtulmak için oradaki küçük bir basınç odasına girerek yaşamlarını devam ettiriyor. Böylece zamandan olduğu kadar işgücünden de tasarruf ediliyor. Karadaki ortamdaki basınç 1 bar iken, suyun altına inişte her 10 metrede basınç 1 bar daha artıyor. Tünel inşaatında dalgıçlar normalin 11 kat daha fazlası basınca maruz kaldı.
Milliyet