Rayiç bedel, alım satım işlemlerinde satışa konu olan gayrimenkulün minimum piyasa değeri olarak karşımıza çıkıyor. Peki arsa rayiç bedeli nasıl belirlenir? Rayiç bedel kriterleri nelerdir? diyorsanız işte yanıtı…
Arsa rayiç bedeli nasıl belirlenir?
Rayiç bedel, satışa konu olan taşınmazın değerini tespit ediyor. Rayiç bedel, güncel piyasa koşullarına göre belirleniyor. Rayiç bedel tespitleri, gayrimenkulün türüne göre defterdarlıklar veya mal müdürlükleri tarafından yapılıyor. Belirlenen bu bedel doğrultusunda ise, gayrimenkul satışları yapılıyor.
Bir mülkün bugünkü piyasa koşullarındaki alım satım bedeli olarak da nitelendirilen rayiç bedel, taşınmazın bağlı olduğu belediyeye müracaatta bulunarak öğrenilebiliyor. Peki arsa rayiç bedeli nasıl belirlenir? Rayiç bedel kriterleri nelerdir? diyorsanız işte yanıtı…
Kanunda Rayiç Bedelin Tespiti;
Madde 5- Bakanlık değerlendirme kararı Valiliğine ulaştıktan sonra Valiliğince kıymet takdiriyle ilgili ihtisaslara sahip kişilerden teşekkül eden komisyon kurulur.
a) Arazi, arsa veya bina yapılmış arsanın, devir veya satış yılındaki, onaylı yerleşme veya imar planı olmayan ve iskan edilmemiş bos arazi durumuna ait olmak üzere arazi, metrekare rayiç bedelleri bu komisyonca belirlenir.
b) Arsa veya bina yapılmış arsanın, devir veya satış yılındaki arsa rayiç bedelleri bu komisyonca belirlenir. Ancak, bu bedel, (a) fıkrasındaki arazi rayiç, bedelleri; yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil alan, okul, mabet, vb. hizmetlere ayrılan saha kaybı; harita, plan, aplikasyon, yol, kanalizasyon, su ve elektrik gibi kamu hizmet ve tesislerinin satış yılındaki resmi birim fiyatlara göre tespit edilecek bedeli dikkate alınarak hesaplanacak metrekare bedelden az olamaz.
Hak sahiplerine devir veya satışlarda, saha kaybı ile kamu hizmet ve tesislerine yapılan harcamalar karşılığı hesaba katılmadan, arazi rayiç bedeli üzerinden arsa rayiç bedeli hesaplanır.
c) Arazi ve arsadan ayrı; bina veya konutların, varsa eksiklikleri zikrolunarak ve satış veya devir yılındaki resmi birim fiyatlarla hesaplanacak bedelden az olmamak kaydıyla, rayiç bedelleri bu komisyonca belirlenir.
Bina veya konutun bittiği tarih ile devir veya satış tarihi arasında bir yıldan fazla sure geçmesi halinde her yıl için resmi birim fiyatlarla hesaplanacak bina veya konut bedelinin % 2 nispeti yıpranma payı olarak düşülerek bulunan bedel rayiç bedelin tayininde göz önünde tutulur. Bina veya konutun rayiç bedeline, (b) fıkrasına göre belirlenmiş rayiç bedel üzerinden devir veya satış amacına uygun olarak hesaplanacak arsa payı da eklenmek suretiyle bina veya konutun toplam rayiç bedeli bulunur.
Yukarıda zikrolunan rayiç bedeller, her yerleşme mahalli için, aynı komisyonca bir defada tespit olunur.
Rayiç bedellerinin tayininde emlak vergisi beyanına esas Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yayımlanan asgari değerler ile Toptan Eşya Fiyatlan Genel indeksindeki artış veya düşüşler alım satım değerleri, Kamulaştırma Kanunu kıymet takdiri esasları göz önünde tutulur.
Bakanlık, Valilikçe tespit edilecek rayiç bedelleri aynen, artırarak veya azaltarak onaylayabilir. Bakanlık, bedeli tespit edilmiş ve tasdik edilmiş gayrimenkullerin, sonraki yıllarda yapılacak devir ve satışları için tasdikli fiyatlardaki genel artışlar veya azalmalar göz önünde bulundurularak tasdikli bedeli değiştirebilir. Satışın mümkün olmadığıyerlerde, Bakanlık rayiç bedelde indirim yapılarak satış çaresi aranabilir.
Rayiç bedel belgesi nasıl alınır?
Özge ÖZDEMİR/Emlaktagundem.com