Diyanet Center Of Amerika, dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından resmen ibadete açıldı. Açılış öncesinde bu muhteşem külliyede cuma namazını eda ettik. Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez’den külliyeyle ilgili detaylı bilgi aldık.
AVRUPA’DA 4 BİN CAMİ
Külliye; cami, hamam, sergi, konser salonları, tarihi Türk mimarisi evler gibi kültürümüzü yansıtan birçok mekânla dolu… Öğle vakti vardığımız külliye, Washington’a 45 dakika mesafedeki Maryland bölgesinde… Tıklım tıklım dolu camide Dr. Görmez, 3 dilde (Türkçe, Arapça ve İngilizce) vaaz verirken caminin mimarisi ve oluşturduğu uhrevi atmosfer insanı büyülüyordu. Namazın ardından cami cemaati Görmez ile el sıkışmak için kuyruğa girdi. Herkesle tek tek sohbet ettikten sonra Görmez, gazetecilere yemek verdi. Diyanet’in 1970’lerden itibaren yurtdışına götürdüğü hizmetleri sıralayarak sözlerine başladı: “O yıllardan itibaren Avrupa’da 4 bin civarında cami yapıldı. Ancak, çoğu sığınaktan bozma mescit şeklindeydi. Zamanla Balkanlar’dan Afrika’ya Latin Amerika’dan Asya Pasifik’e kadar çeşitli bölge ve ülkelerde camiler inşa edildi.” Diyanet Center Of America’nın bulunduğu alanın 20 yıl önce kısmen bataklık olduğunu belirten Görmez kısa bir tarihçe sundu; “Burada konteynırdan bir mescit ve imam lojmanı vardı. 2008’de bir kandil akşamında buradaydım. Sivrisinekten geçilmiyordu. O günlerde, ‘burada Müslümanlara hizmet verebilecek bir medeniyet merkezi yapabilir miyiz’ hayali kurdum.” Bu hayalini aynı yıl bir Viyana gezisinde dönemin Başbakanı Erdoğan’la paylaştı. Erdoğan, hayaline desteğin ötesine geçti: “Büyük düşünün. Orada sadece bir cami değil, medeniyet merkezi yapalım.”
SEMT SAKİNLERİYLE REFERANDUM
Görmez, Tokyo ve Berlin’deki camilerde de imzası bulunan mimar Hilmi Şenalp’in projeyi hazırladığını, izin ve proje aşamasının 4 yıl sürdüğünü anlattı. Görmez, zaman zaman izinleri almakta zorlandıklarını belirterek, “Asla yılmadık, peşini bırakmadık” dedi. Semtte bu külliye için referandum istediklerini söyleyen Görmez; “Hindu tapınağından farklı Hıristiyan mezheplerinin, Museviler’in ibadethanelerinin olduğu bu bölgede bize de olur dediler” açıklamasını yaptı.
ÇOCUĞUM SİZE EMANET
Bölgede yaşayan Filistinli bir kadının külliye için tespiti ilginç; “Çocuklarımı kime emanet edeceğimi artık biliyorum.” Nitekim burası bir yandan bilgi ve akademik merkez vasfıyla kötü propagandayı engelleyecek, kültür ve sanat boyutuyla musiki başta bizim değerlerimizi dünyaya tanıtacak, ABD’deki Müslümanlar için aidiyet duygusunu besleyecek ve cami özelliğiyle Müslümanları buluşturacak.
CAMİYE YARDIM ÇAĞRISI ÖNEMLİ
Halen sadece Almanya’da Diyanet’e bağlı 100 cami var. Peki yurtdışındaki camilerin inşaat değeri nedir? Görmez’in bu soruya verdiği cevap ilginçti; “Cuma günleri hutbe sonrası hocaların, ‘camiye yardım’ çağrısına çoğunuz kızarsınız. Ben de kızardım. Hatta Diyanet İşleri Başkanlığı’nda ilk görev aldığım günlerde, ‘Camiye yardım toplanmasını kaldıracağıma’ söz verdim. Ancak, yardımların gücünü, ortaya koyduğu eserleri görünce bu düşüncemden vazgeçtim. Örneğin Kırım’da ‘camiye yardım’ çağrılarıyla toplanan kaynakla 37 cami yapıldı.” Diyanet’in ulaştığı farklı noktalardan bir örnek verdi: “Haiti’de okulumuz ve 9 mescidimiz, Kolombiya, Karayipler ile Afrika’da hizmetlerimiz var.”
100 MİLYON $’LA İSLAMOFOBİYLE MÜCADELE EDECEK
Maliyeti hakkındaki soruya Görmez’in verdiği cevap şuydu; “Burası arsası dahil 100 milyon dolar civarında bir harcamayla tamamlandı. Ancak, bu merkezin maddi değeri ölçülemez. Bedelin yüzde 90’ı Diyanet Vakfı ve hayırseverlerin katkılarıyla karşılandı. Sadece yüzde 10’u Diyanet bütçesinden sağlandı.” Bölgeye değer katan külliyenin şimdiden buradaki evlerin değerini yüzde 50 artırdığını da öğreniyoruz. Külliyenin mimar Hilmi Şenalp’in ustalık eseri olduğunu söyleyen Görmez, “Bizim de yüz akımız oldu. Bu merkezde İslamofobi ve nefreti ortadan kaldıracak çalışmalar yapılacak. Biz Müslümanlar, bizi kuşatan acılardan dolayı estetik duygularımızı kaybettik. O duygular burada yeniden ortaya çıkacak” dedi. Dr. Görmez merkezde sergilenecek İslam sanatının vaazdan daha önemli etki oluşturacağını söyledi. Soru cevap bölümünde, Washington Post ve New York Times’ın kendisine ABD Başkan adaylarından Donald Trump’ın İslam karşıtı söylemlerini sorduklarına değindi: “Onlara en iyi cevabı Maryland halkı verdi. Bu merkez inşa edilirken, hiç itiraz eden olmadı. Merkezin yapımıyla ilgili referandum da bölge halkının desteğini ortaya koydu.”
Şeref OĞUZ/Sabah