JEOLOGLAR ve jeofizikçiler tarafından 1999 depreminde sonra 30 yıl içinde gerçekleşeceği öngörülen Büyük İstanbul Depremi için 17 yılı geride bıraktık. Kaldı 13 yıl. Peki İstanbul bu süreçte büyük depreme ne kadar hazırlandı?
Hangi ilçeler depremde en ağır yarayı alır, hangi ilçeler güvenli? Şu anki tablo bize ne diyor? Büyük deprem bugün olsa İstanbul altından kalkabilir mi? Uzmanlara göre doğa, istatistiklere uymuyor ve bize kalan süre 10 yıl öne de çekilebilir. Yani büyük deprem 3 yıla kadar da gerçekleşebilir. İşte deprem uzmanlarının o görüşleri…
‘İstanbul bir deprem vurmasına bakar’
JEOFİZİK Müh. Prof. Dr. Ahmet Ercan: Kuzey Marmara’dan geçen Kuzey Anadolu Kırığı, Marmara’ya tek kolla değil dört kola ayrılarak girer. Bu kırık üzerinde iki deprem olacak. Yani büyük deprem tek seferde olmayacak. İstanbul’u 7.3 büyüklüğünden fazla iki kez vuracak. Günümüzde, 1999’da yıkılmayan İstanbul’daki yapıların tümü yorgun. Bir deprem vurmasına bakar. En az 50 bin kişi ölür.
İstanbul’u kimse kurtaramaz. Van’daki gibi bir arama-kurtarma olasılığı da İstanbul depreminde beklenmemeli. İstanbul’u ancak kentsel dönüşüm kurtarır.
Eğer İstanbul’da 1 milyon 600 bin yapı varsa, hiçbir gözlem yapmasak bile, İstanbul’daki yapıların en az yüzde 10-15’inin, yaklaşık 1 milyon kişinin oturduğu 160-200 bin yapının yıkılıp yeniden yapılması gerekiyor.
Ama kentsel dönüşümle. Sadece yapısal dönüşüm değil. Oysa bugün İstanbul’da en yaygın başvurulan ‘yapısal dönüşümdür’. Bu durum ise kentin yoğunluğunu artırır, sorununu çözmez, tersine karmaşıklaştırır.
’13 yılımız kaldı, hazırlıklı olunmalı’
Jeoloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Tüysüz: Depremin 7 büyüklüğünden daha fazla olmasını bekliyoruz. 99’dan sonra 30 yıl ömür biçildi bu depreme.
13 yılımız kaldı. Ama doğa istatistiklere uymuyor. Önce olması da muhtemel. Kentsel dönüşüm önemli bir çözüm. Ama bunu yaparken depremde kaçacak alan da bırakılmalı. Planlama öncelikli tutulmalı. Şu anki kentsel dönüşüm istenen bir dönüşüm değil. Biz binasal dönüşüm yapıyoruz adına kentsel dönüşüm diyoruz. Beklediğimiz 7 üstü büyüklük İstanbul’un kaldırabileceği bir büyüklük değil. İzmit’te olan deprem İstanbul’da nasıl 1000 kişiyi öldürdüyse aynısı yaşanacak. Japonya’da Şili’de bugün deprem oluyor ve nasıl ayakta kalıyorlarsa aynı şeyi yapmalıyız. Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Halk depreme hazır olsun.
Hangi ilçe riskli, hangisi güvenli?
1999 depreminde yıkılmayan yapıların tümü yorgun. Cihangir, Fatih, Bakırköy, Bağcılar, Bahçelievler, Zeytinburnu, Yeşilyurt, Yeşilköy, Florya, Beşiktaş ile Ortaköy dere boyları, Küçükçekmece, Güneşli, Mahmutbey, Avcılar, Esenyurt, ayrıca Büyükçekmece’deki yapılar depremde hasar alacak ilk bölgeler. En güvenli bölge ise Anadolu yakası. Ayrıca Adalar da sanıldığının aksine güvenli bölgelerden.
‘Tüm sahil bölgesi yok olur’
Deniz Jeolojisi Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür: İstanbul’u gerçek bir felaket bekliyor. Hazırlıklı olunmalı. 99 depreminden sonra yüklenen stres Marmara kabuğunu zorluyor.
Önümüzde 13 yıl var. Bu 13 yıl 10 yıl ileriye de atabilir 10 yıl geriye de. Ki geriye atması 3 yıl demek. İstanbul’un felaketi olur. Kentsel dönüşüm büyük bir adım ama yetersiz. İstanbul’daki yapı stokunun yüzde 60’ı dep1-7 Mart Deprem Haftası kritik soruyu tekrar alevlendirdi. İstanbul büyük depreme hazır mı? Deprem bugün olsa tablo ne olur? Önlemler yeterli mi? Deprem uzmanları İstanbul’un deprem haritasını Habertürk okuyucuları için çıkardı: “İstanbul’u ancak kentsel dönüşüm kurtarır” rem güvenli değil, bu da kayıpların 10 binleri bulması demek. Bir depremde İstanbul’un tüm sahili ve içine giren 10 km’lik alan yerle bir olur. Tüm altyapı; baraj, atık su sistemlerini, doğalgaz şebekelerini depreme hazırlamalı. Halk bu konuda çok bilinçsiz. Deprem unutmaya, felaket de şakaya gelmez. Ben korkuyorum, İstanbullu da korksun ama. Bilinçlensin, önlemini de alsın.
Habertürk