İzmir’de ‘Basmane Çukuru’ olarak adlandırılan Dünya Ticaret Merkezi’nin etrafındaki binaların çukura doğru kaymasını önlemek için çakılan yaklaşık 15 metrelik demir çubukların (iksa sistemi) ömrünü çoktan tamamladığı vurgulandı. Bölge esnafı ise bugüne kadar adeta bomba üzerinde oturduklarını söyleyerek, “Çok geç olmadan, can kayıpları yaşanmadan harekete geçilmeli” dedi.
DURUMUN FARKINDAYIZ
TMSF’nin açtığı ihaleye 80 milyon dolar teklif vererek çukuru alma yolunda önemli bir adım atan Folkart Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Sancak, Akça Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Akça ve Namet Yönetim Kurulu Başkanı Tarık Kayar’dan oluşan konsorsiyum adına konuşan Mesut Sancak ise, “Tehlikenin farkındayız ve kimsenin burnunun kılma zarar gelmeden, acılar yaşanmadan sorunu çözeceğiz. Arsanın bize devrinin güçlendirme çalışmalarına başlamak istiyoruz. Hatta TMSF ihalesi sonrası yaptığımız ilk açıklamada iksa sistemine dikkat çekmiş ve her an yıkılabileceğini belirtmiştik” diye konuştu.
Bölgedeki tehlikeyi değerlendiren Sancak, “Biz bu sorunun farkındayız ve bir an önce zemin mühendis ve firmaların bu tehlikeyi yakından bildiğini aktaran Sancak, “Ancak kamuoyunun bundan haberi çok olmadı. O bölgede onlarca binada yüzlerce belki binlerce çalışan var. Burada bu kişilerin de hayati tehlikesi söz konusu. Orada yaşanacak bir olumsuzluk İzmir’i dünyaya rezil eder; tüm dünyaya rezil oluruz” ifadelerini kullandı.
İZNİ ALINCA BAŞLARIZ
Araziyi henüz TMSF’den devralmadıklarını da vurgulayan Sancak, “Bu nedenle harekete geçemiyoruz. TMSF’den devraldıktan sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden de ön izin alarak iksaların yeniden yapılması ve zemin iyileştirme çalışmalarına başlayacağız. Hem devir işleminin yapılması hem de belediyeden izinlerin alınmasıyla birlikte hemen projelendirme ve etüd çalışmalarını yaparak Nisan ve Mayıs gibi iksa sisteminin yeniden yapılması ve zemin güçlendirmesine başlamayı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.
CAN VE MAL KAYBI OLABİLİR
Söz konusu iksa sisteminin 2 yıl ömürlü olduğu buna karşın 18 yıldır aynı yerde bulunduğunu söyleyen İnşaat Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Sönmez Yıldırım bölgedeki binaların da her yıl artan bir riskle karşı karşıya olduğunu belirtti. Yıldırım, “Buradaki toprağın kaymasını önleyen iksa ve ankraj sistemi işlevini tamamladığı için şu an tüm sistem kritik düzeyde. Deprem veya beklenmeyen bir yük değişikliği istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Kazı çukurunda biriken suyun iksa perdesi beton ve demirinde de olumsuz etkileri söz konusu” dedi.
18 YILDIR ‘ÇUKUR’ KALDI
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de hissedarı olduğu, Güçbirliği Holding ve EGS tarafından Basmane Meydanı’nda gerçekleştirilecek AVM, iş merkezi ve kapalı otoparktan oluşan proje için ilk adım 1998 yılında atılarak temel kazısına başlandı. EGS Bank’ın bu süreçte iflas etmesi, Güçbirliği Holding’in de borçlarını ödeyememesi üzerine Tasarruf ve Mevduatı Sigorta Fonu her iki kuruluşun da Basmane çukurundaki hisselerine el koydu. Arsayı satacağını duyuran TMSF, ilk ihaleye 2014’te çıktı fakat hiçbir teklifin verilmemesi üzerine ikinci ihale yapıldı. Arazi, 9 Ocak’ta Mesut Sancak, Rıza Akça ve Tarık Kayar’a satıldı.
İKSA SİSTEMİ
Derin kazı destekleme sistemlerinin (iksa sistemi) ana ilkesi, inşa edilecek olan derin yapı çukurunun çevresinde bulunan mevcut yapılar, yollar, yaşam alanları ve altyapı tesisleri gibi her türlü yapının emniyetinin sağlanmasıdır. Derin inşaat çukurlarının yapımı aşamasında, zemin etüdlerinden alınan zeminin jeolojik durumu ve mühendislik parametreleri ile çevrede yer alan mevcut komşu yapıların ve yolların durumu ile altyapı tesislerinin konumu birlikte irdelenerek iksa sistemleri dizayn edilir.
Habertürk Egeli/ Murat ERVİN