Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik, konut sektörünün üzerinde son derece yüksek bir dolaylı vergi ve harç yükü bulunduğunu, bu durumun alıcılara büyük bir yük getirdiğini belirterek, “Konutlarda KDV oranı eski duruma döndürülmeli veya en azından üst sınır yüzde 8 olmalı” dedi.
Çelik, KONUTDER Yönetim Kurulu üyelerinin de katılımıyla düzenlenen değerlendirme toplantısında yaptığı konuşmada, gayrimenkul ve inşaat sektörlerinin bir arada değerlendirilmesi gerektiğini kaydederek, bu şekilde ortaya çarpıcı sonuçların çıktığını söyledi.
İnşaat ve gayrimenkul faaliyetlerinin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki payının yüzde 14,2 olduğunu dile getiren Çelik, “Yani inşaat ve gayrimenkul sektörü Türkiye’nin en büyük ikinci sektörü haline gelmiş durumda. GSYİH’den yüzde 15,6 pay alan imalat sanayisinden sonra geliyor” diye konuştu.
Çelik, sektörün eğitimli, eğitimsiz, kadın, erkek toplamda 2 milyon kişiyi istihdam ettiğini kaydederek, bu rakam 4 ile çarpıldığında sektörün 8 milyon kişiyi geçindirdiğinin ortaya çıktığını ifade etti.
İnşaat ve gayrimenkul sektörünün toplam istihdamın yüzde 7,6’sini sağladığını anlatan Çelik, istihdamda erkek oranının çok yüksek olduğunu aktardı.
“İkinci elde ciddi bir sirkülasyon var”
Ömer Faruk Çelik, geçen yıl 1 milyon 290 bin civarında konut satıldığını ve satışların yüzde 10,6 arttığını hatırlatarak, 600 bine yakın birinci el, 690 bin adet de ikinci el konut satıldığını anımsattı. Çelik, ikinci elde ciddi bir sirkülasyon olduğunu bildirdi.
Markalı konut pazarının sadece İstanbul’da değil bütün Türkiye’de büyüdüğünü dile getiren Çelik, “Hatta geçen yıl 2014’e göre İstanbul’da markalı konut pazarı daha az büyümüş. İstanbul’da büyüme rakamları ortalama yüzde 10’lar civarında olan Ankara, İzmir, Antalya gibi illerin gerisinde kalmış” dedi.
“Türkiye’den herkes konut alıyor”
Çelik, bütün rakamlar gibi yabancıya konut satışında da iyiye gidildiğini belirterek, geçen yıl yabancılara 22 bin konut satışı gerçekleştirildiği ve 5 milyar dolarlık ciro elde yapıldığı bilgisini verdi.
Yabancıya konut satışında en çok büyüyen illerin Yalova, Bursa ve İstanbul olduğunu anlatan Çelik, Antalya ve Aydın’ın ise küçüldüğünü söyledi.
Çelik, “Yabancıya satışta en çok Araplara satıldığı düşünülüyor. Ancak sıralama Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Rusya, İngiltere ve Almanya şeklinde. İran geçen yıl 8’inci sırada. Bu yıl ilk 5’e girer diye düşünüyorum. Bu verilere bakınca anlaşılıyor ki Türkiye’ye konut almak için dünyanın her yerinden alıcı geliyor. Bu sektörün başarısını kanıtlıyor” ifadelerini kullandı.
Mütekabiliyet Yasası’nın çıkmasından sonra yabancıya satışın artmasına ilişkin bilgiler veren Çelik, ayrıca sektörün dünya genelinde yaptığı tanıtımların da etkili olduğunu bildirdi.
2016 beklentileri
Ömer Faruk Çelik, “2016’da GSYİH’de inşaat sektörü ve gayrimenkul faaliyetlerinde birinci ve ikinci el toplamında yüzde 5 gibi bir büyüme bekliyoruz. İnşaat sektöründeki istihdamın tüm çalışanların içindeki oranı yüzde 8’e çıkar diye düşünüyoruz” dedi.
Birinci el konut satışlarında yüzde 7 artışla 600 binden 640 bine çıkmayı hedeflediklerini dile getiren Çelik, “Yabancıya konut satışından elde edilen cironun da 2 katına çıkarak 10 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz” diye konuştu.
Çelik, bunun yeni pazarlara açılmakla ve tanıtım faaliyetleriyle gerçekleşebileceğinin altını çizdi.
Konut sektörünün Maliye Bakanlığı’ndan beklentileri
Öngörülerinin gerçekleşmesi için kamu kuruluşlarından beklentileri olduğunu belirten Çelik, Türkiye’nin ikinci büyük sektörünün geçmiş mevzuatlarla uğraşmaması ve yeni şeyler üretmesi gerektiğini söyledi.
Çelik, sektörün temsilcileri olarak yıllardır bürokraside, siyasette ve bakanlıklarda istek ve şikayetlerini dile getirdiklerini ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maliye Bakanlığı’ndan beklentilerimizi çıkardık. Sektör üzerinde son derece yüksek bir dolaylı vergi ve harç yükü bulunmaktadır. Bu da konut sahibi olmak isteyen alıcılar üzerinde ilave büyük bir yük gelmesine sebep olmaktadır. Bu çerçevede, arsalarda KDV oranı projelendirilen konutun KDV’si ile aynı tutulmalı (TOKI ve Emlak Konut GYO’nun tabi olduğu uygulamadır), konutlarda KDV oranı eski duruma döndürülmeli veya en azından üst sınırı yüzde 8 olmalı. Tapu harçları, belediyelerce takdir edilen ve gerçeği yansıtmayan emlak vergisi değerleri yerine, lisanslı değerleme şirketleri tarafından tespit edilen rayiç değerleri üzerinden alınmalı, damga vergisi kanununda yer alan üst sınır bir gayrimenkul projesi için yapılan tüm sözleşmeler için ayrı ayrı değil, toplu olarak uygulanmalı.”
Çelik, KDV oranının yüzde 8 ile sınırlandırılması durumunda ev fiyatlarının da ucuzlayabileceğini aktardı.
“Yabancılara konut satışı döviz kazandırıcı işlem kabul edilsin”
Çelik, Ekonomi Bakanlığı’ndan “yabancıya yönelik yapılan konut satışlarının döviz kazandırıcı işlem olarak kabul edilmesini” beklediklerini ifade ederek, bunun satışların artmasına katkıda bulunacağını bildirdi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan da isteklerin olduğunu dile getiren Çelik, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’nden tüketici ile sektörün karşı karşıya getirilmeyeceği düzenlemeler beklediklerini aktardı.
“Yeni İmar Kanunu hazırlanmalı”
Çelik, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan beklentilerine ilişkin şunları söyledi:
“1985 tarihli ve 15-20 kez değişiklik yapılan İmar Yasası’nda yeni bir değişiklik yapılması yerine; yeni bir İmar Kanunu hazırlanması gerektiği ve kesinleşmiş imar durumu ve inşaat ruhsatını müktesep hak kabul eden maddelerinin mutlaka yeni imar kanununda yer alması gerektiği kanaatindeyiz. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde revizyon çalışmaları yapılırken konut üreticisi ve konut kullanıcılarının her durumu suistimal edeceği ön kabulünden vazgeçilerek yasalara aykırı uygulama ve kullanımların -yönetmelik hükümleri ile değil- etkin bir denetim mekanizması ile cezalandırılması ve yönetmeliğin özgün mimari eserlerin yapılmasının önünü açacak şekilde özgürlükçü bir bakış açısıyla ele alınması gerektiği kanaatindeyiz.”
Bakan Sarı’ya özel teşekkür
Çelik, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sektörü ciddiye aldıkları için teşekkür etti.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı’nın göreve gelişiyle Bakanlığa ve sektöre kadın elinin değdiğini ifade eden Çelik, bu durumun sektöre güzel gelişmeler getireceğini düşündüklerini söyledi.
Çelik, Danıştay’ın Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği Geçici 6. Maddesi’ni iptal etmesi sonrası panikleyerek apar topar Bakan Sarı’dan randevu istediklerini belirterek, Sarı ile hemen görüştüklerini ve durumu anlattıklarını anlattı.
Sarı’nın görüşmeler yaparak 1 Ocak’ta bitecek yönetmelik için geçici çözüm bulduğunu anlatan Sarı, bu çalışmaları nedeniyle Bakan Sarı’ya özel teşekkür etti.
AA