Türkiye’nin hızlandırdığı kamu özel ortaklığı (KOİ) modeliyle yatırımlarda toplam proje stokunun sözleşme büyüklüğü 115.4 milyar dolara ulaştı.
Tüm zamanların rekorunun kırıldığı 2013 yılında imzalanan projelerinin toplam sözleşme büyüklüğü ise 65 milyar doları aştı.
Yatırım türleri itibariyle bakıldığında havaalanları en büyük payı aldı.
Kalkınma Bakanlığı, 19862015 yıllarını kapsayacak şekilde KOİ projelerine ilişkin verileri güncelledi. Önceki yıllara ait verilere de sözleşme yılları girişlerine bağlı olarak tutarlardaki değişiklikler işlendi.
Böylece, tüm zamanların rekorunun kırıldığı 2013’te imzalanan KOİ projelerinin toplam sözleşme büyüklüğünün 65 milyar doları aştığı görüldü. 2013’te imzalanan KOİ projelerinin sözleşme büyüklüğü, Türkiye’nin diğer bütün yıllarda imzalanan sözleşmelerinin büyüklüğünden daha fazla tutara sahip.
Kalkınma Bakanlığı verilerine göre, KOİ projelerinde toplam yatırım miktarı 47 milyar 967 milyon dolar olarak belirlendi. KOİ projelerinin işletme dönemlerinde oluşacak ekonomik değerinin hesaplandığı, işletmeleri devralırken şirketlerin ödediği tutarları da kapsayan ancak toplamda oluşacak mali tabloyu ortaya koyan ‘işletme hakkı devir bedelleri toplamı’ ise 67 milyar 456 milyon dolar olarak hesaplandı.
Yatırım miktarı ile devir bedelleri toplamı, KOİ projesinin toplam KOİ sözleşme büyüklüğünü oluşturuyor. Kalkınma Bakanlığı’nın güncel verilerine göre, 1986 yılından bu yana 198 adet KOİ projesi yürürlüğe girdi. Sözleşme büyüklüğüne bakıldığında ilk sırayı 72 milyar 390 milyon dolar ile yap-işlet-devret modeliyle hayata geçen projeler aldı.
Bunu 29.1 milyar dolar ile işletme hakkı devri modeli izledi.
Havaalanları ilk sırada
Yatırım türleri itibariyle bakıldığında ise toplam proje stoku içinde havaalanları en büyük payı aldı. Havaalanları 65 milyar 553 milyon dolarlık KOİ stoku oluşturdu. Bunu, 22 milyar dolar ile enerji sektörü, 11.6 milyar dolar ile de karayolları izledi.
Son yılların kampus ve şehir hastaneleri modelleriyle KOİ yatırımlarına konu olan sağlık sektöründe de toplam sözleşme büyüklüğü 9.8 milyar dolara ulaştı.
KOİ projelerinin toplam sözleşme büyüklüğü, şirketlerin işletme süresi içinde yapacakları yatırım, varsa ödeyecekleri bedelleri, işletme döneminde kamuya ödeyecekleri işletme gelir paylarını içerecek şekilde projenin mali portresine göre oluşuyor.
Dünya