Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, afet riski altındaki binalar için yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarına hız verildiğini ve bir yılda 150 bin konutun yenileneceğini belirtti.
AA muhabirine Marmara Depremi’nin 17. yılına ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Özhaseki, binaların güçlendirilmesine yönelik önlemler ve bu kapsamda yapılan kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında güncel bilgileri paylaştı.
Türkiye’de şehirciliğin çok geç hayata geçtiğini ifade eden Özhaseki, Avrupa’da, Amerika’da şehir planlarının 300 yıl önce yapıldığına, o günkü gelişmişlik ve kalkınmayla sağlam, düzenli binaların ortaya çıktığına işaret etti.
Özhaseki, Türkiye’de ise bunun tam aksinin yaşandığını, 1900’lü yılların başından 1940’lı yıllara kadar fakirliğin hüküm sürdüğünü, o dönem geleneksel dokuyla yapılabilmiş bazı evlerin de basit yapı malzemeleriyle inşa edildiğini bildirdi.
Şehir planlarının Türkiye’de 1940’lı yıllardan sonra yapılmaya başladığını anlatan Özhaseki, şehir planlarının, bilimsel kriterlere uygun olmayan bir şekilde hazırlandığını, özellikle 1960’lı yıllardan itibaren yaşanan göçlerle büyükşehirlerin etrafını gecekonduların sardığını dile getirdi.
O yıllarda oluşan belediyecilik anlayışının da “ideolojik takıntılarla” devam ettiğine dikkati çeken Özhaseki, “60’lı, 70’li, hatta 80’li yıllarda birçok belediye başkanı arkadaş, kendi ideolojik görüşlerini ön plana çıkararak, belediyeciliğin objektif, doğru kurallarını uygulamayarak, popülist davranarak, ‘Bunlar bizim adamlar nasıl olsa, yapsınlar. Şuralar vakıf arazisi, gelin yapın kardeşim’ diyerek ‘oy avcılığı’ içinde göz yumduğunu da buna eklersek, Türkiye’deki yapı stokunun ne halde olduğunu çok rahat anlayabiliriz.” dedi.
Bu gerçeğin Marmara Depremi ile ortaya çıktığını vurgulayan Özhaseki, depremin meydana geldiği alanlarda, binalarda iki türlü büyük hasarın oluştuğunu belirtti.
Şehir kurulurken zeminin hiç hesaplanmadığını ifade eden Özhaseki, yüzyıllar öncesinde kavimlerin bile şehirleri kurarken sağlam zeminler aradığına dikkati çekti. Özhaseki, “Bizimkiler batak, çürük arazilerde yapılaşmaya göz yummuşlar ve oralarda zeminin sağlam olmadığı yerlerde binalar yapılmış. İkincisi, yapı kalitesine, standartlarına uygun binalar da yapılmamış. Demirden çalınmış, içindeki çimentodan, malzemeden çalınmış ve böyle olunca da zemindeki çürüklük, üstündeki yapı malzemelerinin kalitesiz olması, depremde facianın büyümesine yol açmış.” değerlendirmesinde bulundu.
– “1999’dan sonraki yapılar, eskilerle kıyaslanmayacak derecede sağlam”
Marmara Depremi’nde bütün bunlardan ders çıkarıldığını vurgulayan Özhaseki, yöneticiler, belediyelerin sağlam yapılara çıkmak için adım attığını ve hatta vatandaşların oturacağı evleri bu konuda dikkatlice izlediğini kaydetti.
Özhaseki, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak bir prensip kararıyla artık bundan sonra bu tür yapıların yapılmaması noktasında standartlar geliştirilmesi, denetimlerin hızlandırılması noktasında alınmış birçok karar var. 1999’dan sonra yapıların nispeten eskilerle kıyaslanmayacak derecede sağlam olduğunu çok net söyleyebilirim. Bir de eski yapılmış olan yapı stokunun temizlenmesi, yeni standartlara uygun daha sağlam, daha kimlikli binalar haline dönüştürülmesi için de birtakım kararlar alınmış. Kentsel dönüşüm kanunları bunun için var zaten.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin dört bir yanında yüzlerce kentsel dönüşüm projesinin uygulandığını bildiren Özhaseki, İstanbul’da birçok belediye başkanının ilçelerinde çok başarılı şekilde kentsel dönüşüm projelerini yürüttüğünü anlattı. Özhaseki, bu çalışmaları daha da hızlandırmak, önlerindeki engelleri kaldırmak amacıyla tedbirler almaya devam ettiklerini dile getirdi.
Her İstanbul seyahatinde mutlaka bir ilçeyi gündemine alıp problemleriyle özel olarak uğraştığını kaydeden Özhaseki, bundan sonra da Anadolu’da her ziyaret ettiği ilde belediye başkanlarıyla bir araya gelerek, oradaki kentsel dönüşüm projelerine yönelik çalışmalar yapacaklarını belirtti.
– Bir yılda 150 bin konut yenilenecek
Bu çalışmalarla çok kısa sürede birçok çürük binanın yıkılıp, sağlam olmayan yapıların yok edilip, yerine çok daha sağlamlarının konulacağına işaret eden Özhaseki, “Şu anda bizden kentsel dönüşüm için izin almış 180 kadar yer var. Bunlar büyük gayretler içindeler. Pilot olarak başlattığımız bu işte risk alıp bakanlık olarak, ilgili genel müdürlüklerimiz olarak, hızlanması için oradaki proje ortaklığına da ‘evet’ diyoruz zaten.” şeklinde konuştu.
Bakan Özhaseki, çalışmaların hızlanmasıyla 150 bin konutun bir yıl içinde yenileneceğini bildirdi.
Fikirtepe projesiyle ilgili çalışmaların hızlandırılması için harekete geçtiklerini vurgulayan Özhaseki, şunları kaydetti:
“Önümüzdeki günlerde Fikirtepe için İstanbul’da bir toplantı yapacağım. Oranın hızlandırılması için de ne gerekiyorsa yapacağım. Bakanlık olarak devreye gireceğiz, elimizi taşın altına koyacağız. Oradaki belediyelere atarak, müteahhitlere işi havale ederek çözemeyiz zaten. Bu anlamda doğrusu önümüzdeki günlerde çok daha büyük, binlerce yapı stokunun değişeceğini ifade edebilirim.”
AA